ԵՐԱՆԵԼՒՈՅ ՍՐԲՈՅՆ ՅԱԿՈԲԱՅ ՍՐՃՈՅ ԵՊԻՍԿՈՊՈՍԻ՝
ԱՍԱՑԵԱԼ Ի ՅՕՐ ՄԵԾԻ ՈՒՐԲԱԹԻՆ
ՉԱՐՉԱՐԱՆԱՑ ՏԵԱՌՆ ՄԵՐՈՅ ՅԻՍՈՒՍԻ ՔՐԻՍՏՈՍԻ
ՅԻՆՆԵՐՈՐԴ ԺԱՄՈՒ
Անծանօթ ծնունդ ծոցոյ Հօր քոյ, Միածին՝ զարթո՛ զքնարս իմ. եւ փարթամացո ի պատմել զմեծ փրկութիւն քո: Երգեսցէ քաղցրաձայն տկար լեզու իմ զխորհուրդս քո, առ ի յղկելով գործել եւ կանգնել պատկեր զվայելչութիւն նորա բանիւք իմովք:
Քեւ այսինքն օ՜, զուարթասցին միտք իմ տկար, որ խափանեալ է ի վաստակոց. եւ եղէց ես մշակ յանդաստանս ճառից քոց ժուժկալութեամբ:
Վայելչութիւն քո ծագեցաւ ընդ պատուհանս գրոց՝ եւ փափաքելի էր եւ միտք որ զքեզ ետես՝ լուսաւորեցաւ քեւ զառ ի քէն խօսիլ:
Որպէս զօրացաւ Շմաւոն ի քէն՝ կոխել ի վերայ կոհակաց ալեացն, նոյնպէս եւ ես քեւ յաղթեցից լռութեանս, որ ստորաքարշէ զմիտս իմ որպէս զծով:
Ակն տունջեան մեծ արեգակն սփռեա՛ զնշոյլս քո ի խաւար սիրտ իմ, զի լուսաւորեցայց պատմել զքէն վայելչապէս:
Միտք իմ առցէ շնորհ առ ի քէն՝ հայիլ առ ի խորհուրդս քո. եւ ես առեալ ի նմանէ զայն, բարձր ձայնիւ փառաւորեցից զսքանչելի գործս քո:
Ամենայն բերանք ամենայն բանաւորաց ո՛չ բաւեն քեզ, քանզի խորհուրդ քո գանձանակ է, եւ ամենայն ասողք քեւ հարստանան:
Վայելուչ են ճառք քո, սքանչելի է գեղեցկութիւն քո, գովելի են գործք քո, ահաւոր են խորհուրդ[ք] քո. եւ արդ, զո՞րս պատմեցից կամ զո՞րս թողից յառակաց:
Ի սկզբանէ երեւման քոյ յղութեամբ՝ մինչեւ զյարութիւնն նայիմ, եւ զսխրալի գործս քո ասել ոչ եմ բաւական:
Ո՞ր պատճառաւ շարժեսցի լեզուն իմ պատմել զքէն, զի բիւրք զուարթնոց՝ ոչ են քեզ բաւական, որ բարձր քան զամենայն ես:
Ի յղութիւն քո՞ նայիմ ի ծոց սուրբ Կուսին, եթէ յայն որ ցնծայր ընդդէմ քոյ յարգանդ պառաւին:
Ընդ ծնունդ քո՞ զարմանամ, թագաւոր ի յայրին, թէ ընդ հրեշտակսն, որք իջեալ քեզ փառս երգէին:
Ի մսո՞ւրն նայիմ՝ ի խանձարրապատ պատանիդ, թէ ի մոգսն, որք ընծայիւք արքայիդ երկիր պագեցին:
Որ ձեռամբ Յովսեփայ տեսնիս ի տաճարն ընծայեա՞լ, թէ ի Սիմէովնէ գգուանօք աղերսեալ եւ արձակող ի կապից դաւանեալ:
Իբր զկարօտ մկրտութեան զքեզ տեսանեմ իջեալ ի Յորդանա՞ն, թէ զձայն Մկրտչին լսեմ, որ աղաղակէր ոչ գոլ արժանի զխրաց կօշկաց ձեռնադրեցելոյդ լուծանել:
Յորժամ ի մէջ ալեաց ջուրցն կայիր առաջի Յովհաննու՞ հայիմ առ քեզ, եթէ զձայնն Հօր եւ զիջումն Հոգւոյն տեսանեմ սարսափմամբ վկայ փառակցիդ:
Յորժամ ի բազմականսն հրաւիրեաց զքեզ փեսայն աղքատ՝ գամ ակնարել զՏէրդ, թէ յորժամ զօրութիւն կամաց քոց յեղաշրջեաց զջուրն ի գինի անոյշ:
Յանապատն ընդ ժողովրդեանն՝ որք կային շուրջ զքեւ ելանե՞մ, թէ՞ զհացսն տեսանեմ զորս բազմացուցէր ի ձեռս աշակերտացն եւ յագեցուցեր զհազարսն:
Դու խնդրէիր զջուրն ի կնոջէն իբրեւ զաղքատ եւ յայտնէիր զգաղտնիս նորա որպէս զԱրարիչ:
Առ քեզ աղաղակէր կոյրն ձայնիւ. Ողորմեա՛ ինձ. եւ քո հրամանիդ արուեստ եբաց զաչս, որք ոչ էին ստեղծեալ:
Ո՜վ, որ ննջէր ի նաւին որպէս զմարդ, եւ սաստէիր հողմոցն որպէս նոցին կառավար:
Ահա դու ի վերայ յաւանակի ելեր ի բանաւոր անիւս, թագաւոր, եւ մանկունքն Եբրայեցւոց յԵրուսաղէմ աղաղակաւ քեզ յուղարկաւոր:
Անդ ի խորհրդական զատկին տեսանեմ զքեզ ընդ աշակերտս բազմեալ յընթրիս, եւ ժպրհութիւն մատնչին պատառաւն նշանակեալ:
Յորժամ խաչեցողքն սուսերօք եւ բրօք գային ընբռնել զքեզ՝ տեսեալ սասանիմ, եւ ի կործանիլ նոցա զօրութեամբ հզօրիդ՝ նայեալ սփոփիմ:
Ու՞ր տեսանեմ զքեզ բարձր եւ խոնարհ, կարող եւ տկար, դատաւոր եւ դատեալ, մեծատուն եւ աղքատացեալ:
Յատեան դատաստանի ծերոցն կացեալ հանդէպ ստոց վկայիցն, թէ յորժամ երբ տարերացս՝ տիրէր հրամանաւ քո:
Ի խաչն բեւեռեալ ընդ աւազակսն եւ նախատեա՞լ, թէ յորժամ բանայր բարբառ քո զգերեզմանս մեռելոյն:
Յորժամ գեղարդն պատառեաց զկող անմեղիդ ձեռամբ սպանողա՞ցն, թէ ի պատառել ձայնի քոյ զորովայն դժոխոցն եւ արձակել զկապեալսն:
Ի թքանել կատաղի ժողովրդեան յերեսս քո անպատկառ ի մեղա՞ց, թէ սերովբէքն որք թեւասքօղեալ երգեն քեզ զերեքսրբեան հնչումն փառաց:
Ի կառս հրեղէն յորում նստէիր Աստուած ի մէջ չորից կենդանեա՞ց, թէ ի նուաստ փայտն որ բարձեալ էր զքեզ գառնդ զբարձողդ մեղաց:
Սոսկալի՜ եւ ահե՜ղ է խորհուրդ քո ի միտս քննողաց. յորժամ տեսանեն զյաղթողդ մահու դատապարտեալ ի մեղաւորաց:
Ո՜վ հիացմանս՝ որ ի վեր է քան զհասումն մտաց, եւ խոնարհութեանս՝ յորմէ յաղթի լեզու պատմողաց:
Զբազուկ բարձր՝ որ կրէ զամենայն, ի փայտի կապեցին. եւ զաջ՝ որ հաստատեաց զերկիր, բեւեռօք պնդեցին:
Բերանոյն՝ որ փչեաց զհոգին յԱդամ, քացախ արբուցին. եւ զոտսն՝ որոյ պատուանդան է ստորինսն. ի խաչն արձանացուցին:
Կատարեցին առ նա զկանխասացութիւնս մարգարէիցն, եւ կնքեցաւ ի նմա ամենայն խորհուրդք եւ տեսիլ քո:
Խառնեցին նմա քացախ ընդ լեղւոյն՝ որպէս ասացեալ էր:
Ծակեցին զձեռսն եւ զոտսն. եւ ձայն ետուն ոսկերքն որպէս եւ գրեալ էր:
Խռովեցան ի մահ նորա. եւ ամփոփեցան ի դատելն զնա, եւ ինքն յաղթող էր:
Բաժանեցին զհանդերձսն, եւ նստեալ պահէին զխաչեալն. եւ ինքն անպարտ էր:
Բացեալ կային երկինք, եւ դողային երկնայինք եւ կային ի լռութեան. զի անարգեալ կայր թագաւորն, եւ լեգէօնքն իւր անմռունչ:
Ի չարչարիլ Տեառն Որդւոյն եւ սփռել լռութիւն ի վերայ պաշտօնեայ հոգւոցն. կային դասք հրեղէն բանականացն, եւ սանձք խաչեցելոցն հրամանի ի բերանս նոցա. զի մի՛ թօթափեալ կայծակունս ի թեւոց իւրեանց հրդեհեսցեն զստորինս:
Փութային որոտք հնչմամբ ձայնից՝ կործանեալ զլերինս ի վերայ զրկողացն:
Արծարծէին փայլատակունք ի կիզել զսպանողսն:
Սրտմտէին հողմքն, եւ մրրիկ մառախղով սփռէին ընդ երկիր:
Հնչէր օդ եւ իբրեւ զվիշապ կլանէր զերկիրս:
Երերէր տիեզերս իբրեւ զտաղաւար առաջի հողմոյ:
Պատառէին վէմք, տագնապէին լերինք, եւ սուգ մեծ տարածեալ էր ի բարձանց ի ժամուն յայնմիկ:
Յաղջամուղջ մթին դարձաւ լոյս տունջեան. եւ եղեւ գիշեր ի միջօրէի:
Քօղ էարկ զստուեր արեգակն, եւ տիրեաց խաւար ի վերայ աշխարհի:
Ի շտեմարանս իւր արգել ճառագայթս լուսաւորս. եւ գիշեր մթին տարածեաց զթեւս ի վերայ արարածոցս:
Փախեան աշակերտքն. ուրացաւ Շմաւոն. խեղդ էարկ Յուդա, ողբայր մայր Տեառն. եւ սիրեցեալն Յովհաննէս ի բացեայ կայր ի սիրելւոյն:
Աշխարհէին լերինք, սփռեալ էր սուգ ընդ տիեզերս, եւ հեծէին արարածք ընդ անպարտ պատիժ Արարչին:
Առաքեալքն ցրուեցան դողալով ի չարչարողացն. եւ միայն էր թագաւորն, եւ ինքն միայնակ ի մէջ նոցա ի վերնոց եւ ի ներքնոց:
Ի սուգ մեծ զոր զգեցան վերինք եւ ներքինք՝ ձայն ողբոց կացեալ ի միջի. երգէր Մարիամ, եւ հանդէպ դասուց երկնայնոց շարժեալ զշրթունս արտասուօք խօսէր եւ ասէր:
Ո՛ Գաբրիէլ, եկեալ տեսցես զաւետեաց քոց լրումն. զի ոչ յաթոռ Դաւիթ նստաւ Միածին իմ՝ որպէս խոստացար, այլ ի խաչի կայ ահա, անպարտ, ի զրկողացն պրկեալ:
Եւ դու, Միքայէ՛լ, հրեղէն այր, ընդէ՞ր կաս լռեալ, որոյ սուրդ կոտորեաց զհարիւր ութսուն եւ հինգ հազարսն, եւ այժմ ցրտացա՞ւ խստութիւն քո ի խնդրել զվրէժ անպարտ Տեառն քոյ՝ որ կայ պարտաւորեալ:
Աշակերտքն թողին զվարդապետն, խոյս տուեալ յերկիւղէ մահուան. այլ դո՛ւք, զօրք անմարմինք, վասն է՞ր ոչ կացիք առ նա ի զրպարտողաց դատարանն:
Հողեղէնքն ի սուսերացն եւ ի բրացն եղեն փախստականք. դո՛ւք, հոգեղէնք, յորմէ՞ զանգիտեալ զՏէրն ձեր ետուք ի ձեռս անարժանս:
Երկուք ի ձենջ անարգեալ ի Սոդոմ, անձրեւ հրեղէն ի թեւոց թօթափեալ տեղացին, եւ զքաղաքն բնակչօքն այրեցին:
Յանարգանաց ձերոց վրէժխնդրութիւն ոչ յապաղեցայք՝ յորժամ կամեցայք, եւ զնախատինս Միածնին իմոյ եւ Տեառն ձերոյ երկայնմտութեա՞մբ բերեալ դադարիք:
Զվրէժ ազգի իւրոյ զրկելոյ որդին Ամրամայ խնդրեաց յԵգիպտացւոյն, եւ դուք հեղգա՞յք լինել մարտակից անմեղ գառինն արհամարհանաց ի շուրջ կացեալ շանցն եւ ցլուցն պաշարողաց:
Բացին ի վերայ նորա զբերանս հայհոյութեամբ. եւ գունդք երկնայինք լռեալ էին:
Կայր թագաւորն յատեանն անիրաւ՝ կապեալ, եւ օգնութիւն հրեղէն զօրացն իւրոց ի նմանէ հեռացեալ:
Դադարեալ կայր հուրն. եւ Տէր հրոյն տարածեցաւ ի վերայ փայտին:
Հանդարտեալ կային բոցանիւթք յերկինս, եւ հողեղէնքն ամբոխէին: Հրեշտակք անմռունչք, եւ մոխիր ընդարձակէր զլեզու:
Ծածկեալ սերովբէքն թեւովք. եւ սոքա ժայթքէին զթուք:
Վէմք պատառէին, եւ անագորոյն սիրտքն ոչ կակղանային:
Արձանք հերձանէին, եւ ունկն անօրինացն ոչ բացեալ լինէր:
Յայնժամ զուարթունն մօր թագաւորին պատասխանէր հեզութեամբ, եւ լուծանէ զտարակոյս նորա իմաստութեամբ:
Մի զարհուրիր, ո՛վ անբիծ աղաւնի, ընդ Միածնի քո մահն կամաւորութեամբ՝ որ տարածեալ կայ ի խաչին՝ հնազանդութեամբ Հօր իւրում:
Սէրն իւր նեղեաց զնա բնակիլ յարգանդի քում ներմարդութեամբ. եւ ողորմութիւն իւր բռնադատեաց մեռանիլ եւ կեցուցանել զԱդամ մահուամբ որդւոյ քոյ. նահանջի մահ ի մարդկանէ, եւ չարչարանօք նորա խորտակին նիգք դժոխոց եւ, կապեալք արձակին:
Նովաւ դարձցի գերութիւն տանն Ադամայ որ ցրուեալն էր. եւ ինքն ածէ զնոսա ի գաւառն Ադինայ ուստի ելին:
Եթէ ոչ կամէր, ոչ կարէր բառնալ զնա փայտն նախատանաց:
Որ զմեռեալս կեցոյց, զանձն իւր ո՞չ կեցուցանէր եթէ կամէր:
Եբաց զկոյրս, եւ ի ձեռաց իւրոց զբեւեռսն ո՞չ արձակէր:
Որ սրբեաց զբորոտս, յերեսաց իւրոց զթուքն ո՞չ սրբէր:
Զծովն լռեցոյց, զձայնս խռովելոցն ո՞չ խափանէր:
Զջուրն փոխեաց, եւ զքացախն զոր մատուցին ինքեան ո՞չ քաղցրացուցանէր:
Զերկիրս դողացոյց, եւ զիւր դատաւորսն ո՞չ դողացուցանէր:
Զարեգակն խաւարեցոյց, եւ զխաչահանսն ո՞չ կուրացուցանէր:
Զլերինս դղրդեաց, եւ զտրուպսն ո՞չ ընկղմէր:
Զվէմս պատառեաց, եւ զատելիսն իւր ո՞չ հերձանէր:
Լռութիւն իւր սարեցոյց զդասս հրեղինաց, եւ ո՞րպէս խռիւն եւ խոտն յաղթէին նմա:
Այն թագաւորն աղաղակեաց ի վերայ խաչին բարձր բարբառով. Էլի՜ էլի՜, եւ հիմունք երկրի խռովեալ հարան ընդ միմեանս:
Լուաւ զձայն նորա Հոգին, եւ ցոլեալ արտաքս ի քաւութենէն հերձեաց զվարագոյրն:
Սրբութիւն սրբոցն զծածկոյթ սրբութեանն պատառեալ փախեաւ ի նմանէ:
Տեղի ետ պատրոյկն առկայծեալ ի բոլորակէ արեգականն՝ եւ խաւարեցաւ:
Տիւն մերկացաւ զվայելուչ հանդերձս իւր՝ եւ զգեցաւ զաղջամուղջ:
Հերձան արձագանք վիմաց, աղաղակեցին ապառաժք քարանց. խարխալեցան լերինք, հնչեաց մահ. կառաչեաց պիղծ դեւն, եւ կործանեցաւ թագն նորա:
Բացան գերեզմանք, յարեան մեռեալք. պատառեցաւ որովայն դժոխոց, եւ արգելեալք ի նմա հոգիքն՝ արձակեցան:
Ի մէջ համատարած խաւարին՝ նշոյլ լուսոյ ծագեցաւ ի սիրտս աւազակին, եւ խոստովանութիւն լեզուին՝ պսակ գովելի իջոյց ի գլուխ բարեպաշտին:
Ի ժամուն յորում մէգ ամբարշտութեանն տարածեալ էր, աղաղակեաց առ օծեալն Աստուծոյ. Յիշեա՛ զիս, Տէ՛ր, յորժամ գաս արքայութեամբ քո:
Ի ժամն յորում կարկառեալ տեղայր կարկուտ նախատանաց ի խաչեցողացն, պայծառ փայլեցաւ նշոյլ ծագման հաւատոյ նորա եւ յաղթեաց արեգականն:
Յայմն ժամու՝ յորում խռովեալ իբրեւ զծով ալեկոծէր ձայն այպանողացն, դաւանեաց նա զխաչեալն՝ թագաւոր երկրին կենդանեաց:
Իսկ ի ժամուն յորում ոչ տեսանէր զնա յաթոռ փառաց նստեալ եւ վերացեալ ի մէջ սերովբէից, այլ միայնակ տարածեալ զփառս աստուածութեան նորա, ասաց. Յիշեա՛ զիս, Տէ՛ր, յարքայութեան քում:
Խոնարհեցուցեալ զգլուխն ի խաչէն, աղաչանս լի ողբովք արկանէր առաջի խաչակից թագաւորին եւ ասէր. Բաց ինձ զդուռն ողորմութեան, ո՛ Տէր, մտանել յերկիր քո վայելուչ:
Հացդ կենաց, տուր ինձ ուրախանալ ի սեղան քո մեծ:
Պարիսպ բարձր, շնորհեա՛ ինձ մտանել եւ ամրանալ ընդ քեւ:
Աշտարակ անկոխ, հա՛ն զիս ի շտեմարանս քո, եւ պահեա յաւազակացն բռնութենէ:
Գանձանակ մեծ, պարգեւեա՛ ինձ ի գանձուց քոց, որ լի է երանութեամբ, եւ զտաժանելի աղքատութիւնն ձրիւք քո մոռանամ:
Ո՛վ տանուտէր, որ արկեր վարձ դահեկան մի առաջին ժամուն մշակացն, արժանաւորեա՛ զիս նմին շնօրհօք, որ ի ժամս մետասան յայգի քո եկի:
Որ աշխատի ընդ երկար՝ անպատկառ մտանէ առնուլ զվարձս յարդարաբաշխ ձեռանէդ, այլ ես որ վաստակեցայ մի ժամ զողորմութիւն հայցեմ ի շնորհաբաշխ աջէդ:
Մշակք առաջինք զքրտացն եւ զտօթոյն՝ ուստի տապեցան, մտանեն ձեռներէց առնուլ հատուցումն, այլ ես որ կամ պատկառեալ ի ժամ յետին, արժանացո՛ զիս ձրից:
Ո՛վ սէր, կոչեա՛ զտնտես քո, որ տայ զհատուցումն վարձուց, եւ արձակեա՛ զիս բռնալի յառաջագոյն, զի բարէյոյս կացեն ամենայն մշակքն:
Ի ժամս յորում ես վաստակեցայ ընդ քեզ, Յիսուս թագաւոր, կոչեա՛ զիս, Տէ՛ր, յառագաստ քո, որպէս զի մխիթարեալ աջակողմեանքն ասասցեն, թէ անարժանն էառ դահեկան. զի՞նչ տացէ մեզ, որ զօրս ցերեք աշխատեցաք:
Նա եւ յետինքն որք գան զկնի իմ, ուրախ լիցին ծանուցեալք, թէ բաց է դուռն քո ապաշխարողաց:
Ո՜ որ զկորուսեալն եկիր խնդրել, խնդրեա զիս զկորուսեալս, եւ եղէց հայելի ամենայն մեղաւորաց:
Ո՜վ Տէր, որ թողեր զարդարսն եւ երկիր կոչեալ զմեղաւորս վասն ուրախ առնելոյ զերկնաւորս վասն ինեւ ուրախասցին դասք որդւոյն լուսոյ, յորժամ ընդունիս զիս յօթեւանս տան Հօր քոյ:
Խոստովանեաց զիս, Տէ՛ր, առաջի քոյ որպէս խոստացար, զի ես ահաւասիկ խոստովանեցայ զքեզ ի գունդ ամբոխին Կայիափայ:
Խոստովանեաց զիս, Տէր, առաջի Հօր քոյ եւ երկնաւորացն. որպէս խոստովանեցայ ես զքեզ առաջի խաչահանացն յորժամ ցրուեալ էին աշակերտքն քոյ յերկիւղէն:
Մի ուրանար զիս, Տէր, յորժամ դատիս զամենայն ազգս, զի ես ի դատաստան անարգանաց քոց ոչ ուրացայ զքեզ:
Վասն յանցանաց իմոց ածայ ես ի մահ խաչին, եւ ահա ընդգրկեցի զգանձդ կենաց ի փայդ բարձրացեալ:
Տուժեցայ յափշտակողս ի մահ որպէս զպատժապարտ եւ ի ներքս ի մահուն փոխեցայ ի կեանս զքեզ Տէր տեսեալ:
Վրէժխնդրութիւն արեանց զոր հեղի՝ զփայտէ կախեաց զիս, ի խորս մահուն յայտնեցաւ ինձ կենարարդ, եւ կեցոյց զիս:
Ի խաւար մեղաց չարչարէի ի ժամանակս բազումս, եւ ի նահանջիլ կենաց իմոց ծագեցաւ ինձ լոյսդ:
Յիշեա զիս, Տէ՛ր, յաւուրն մեծի՝ յորում գաս որպէս զի տեսողս անարգութեան քոյ նայեցայց ի փառս քո յերկիրն քո մեծ:
Յայնժամ Յիսուս պատասխանի ետ նմա որպէս յուսայրն եւ եբաց զդուռն ողորմութեան հանդէպ աղաչանաց նորա:
Ամէն ասեմ քեզ, ով՛ այր դու, հաւատա՛ զի ահաւասիկ յայսմ աւուր ընդ իս ուրախանաս ի դրախտին:
Կենդանի ջուրն սրսկեալ ի կողէ Փրկչին եղեւ մկրտութիւն աւազակին եւ վտակ արեան Որդւոյն Աստուծոյ՝ եղեւ նմա պատմուճան անապական երկնային:
Ծով ողորմութեան եբաց գեղարդնն ի վերայ Գողգոթայի, ուստի ձգեալ ճաշակ կենաց աւազակին, եւ զմայլեալ կոչեաց զամենայն ազգս ի համեղ ըմպելին:
Բղխեցաւ աղբիւր արեան հիւթեան ի ծայրս խաչին, եւ լուացեալ ի կեղտոյն Ադամայ աւազակին. զքեզ դիմօք ձայնէր տիեզերաց գալ եւ սրբիլ նովաւ յաղտոյ մեղաց:
Էանց բարկութիւն, եւ թագաւորեաց խաղաղութիւն՝ Միածին Աստուծոյ յայտնութեամբ:
Ինքն եղեւ միջնորդ եւ հաշտեցոյց զՀայր որպէս կամեցաւ:
Գեղարդեամբն, որով խոցեցաւ անդրանիկն՝ հրեղէն սուրն տկարացաւ, եւ կողիւն, որ պատառեցաւ՝ միջնորմն ցանկոյն քակեցաւ:
Եւ որպէս Ադամաւն ամենեքեան մեռաք, նոյնպէս եւ Քրիստոսիւ ամենեքեան կենդանացաք:
Քրիստոս, որ արարեր խաղաղութիւնն, եւ սպաներ զթշնամին ի քոյդ մարմնի, խաղաղութիւնն տուր եկեցեցւոյ ընդ չորս կողմս աշխարհի. եւ քեզ փառք յաւիտեանս. ամէն:
0 կարծիք