«Իմաստությունը չի մտնի չարանենգ անձի մեջ

և ոչ էլ կբնակվի այն մարմնի մեջ, որ մեղք է գործում»:

(Իմաստ. Ա 4)

——————————————————————-

Աստվածաշունչն հասկանալ կամեցողը ոչ այնքան պետք է տրվի մեկնությունների ընթերցմանը, որքան մարմնական արատներից սրտի մաքրագործմանը։ Եթե այս արատներն արմատախիլ արվեն, ապա կրքերի ծածկոցը վերցվելուն համապատասխան հոգևոր աչքերը պարզ կտեսնեն Ս. Գրքի գաղտնիքները։ Քանզի այն Սուրբ Հոգին հայտնել է այն բանի համար, որ մենք ճանաչենք այն։ Իսկ չենք տեսնում այն պատճառով, որ մեր հոգևոր աչքերը ծածկված են արատների ծածկոցով։ Իսկ եթե նրանց վերադարձվի իրենց բնական առողջությունը, ապա միայն Ս. Գրքի ընթերցանությունն էլ բավարար կլինի նրա ճշմարիտ իմաստն ընկալելու համար, և մեկնիչների գրքերի կարիք չի զգացվի, ինչպես մարմնական աչքերը տեսնելու համար ոչ մի գիտելիքի կարիք չունեն, եթե միայն մաքուր են, ու խավար չկա նրանցում (ս. Իոան Կասիան)։

Երբ Տերն ամենայն աշխարհիկ բաներից ու վարդապետություններից մաքուր սիրտ է տեսնում, ապա նրա վրա, ինչպես մաքուր փոքրիկ տախտակի, գրում է Իր վարդապետությունը: Այս բանը նրա համար եմ ասում, որ որևէ մեկը չկարդա ոչ աստվածահաճո (գրքեր):

Սուրբ Գրքում անթեղվածը ճանաչելու համար պետք է սրբակենցաղ կյանքով ապրել։ Սակայն մաքուր կենցաղավարությունից զատ, պետք է հարատևել Ս.Գրքի ուսման մեջ, որպեսզի անդադրում ընթերցանության միջոցով Աստծո կարևոր ու խորհրդավոր խոսքերը դաջվեն մեր հոգիներում (ս. Բարսեղ Կեսարացի)։

Բոլոր երգերն էլ Սաղմոսարանի մի-մի կտակ են մարդկության համար կենդանագրված, որ, սակայն, միայն տեսանելի են մաքուր սրտերին (ս. Գրիգոր Նարեկացի)։

Քրիստոնյա՛, երկյուղածությամբ ընթերցելով Սուրբ Հոգու խոսքերը, հիշիր, որ մեր տկար, մեղավոր միտքն ի զորու չէ պարփակելու Աստծու խոսքի մեջ անփոփված իմաստության բովանդակ խորությունը: Գրված է. «Իմաստությունը չի մտնի չարանենգ անձի մեջ և ոչ էլ կբնակվի այն մարմնի մեջ, որ մեղք է գործում» (Իմաստ. Ա 4), քանզի ինքն իմաստությունը մարդու համար նախ և առաջ բարեպաշտություն է. «Աստվածապաշտությունն է իմաստություն» (Հոբ ԻԸ 28) (ս. Իգնատի Բրյանչանինով):

Թո՛ղ մեղսալից կյանքը, թո՛ղ աշխարհասեր մոլություններն ու հաճույքները, ուրացի՛ր անձդ, այդժամ Ավետարանը քեզ համար մատչելի ու հաճելի կդառնա։

Տերն ասում է. «Ով այս աշխարհում իր անձն ատում է, այն կպահի հավիտենական կյանքի համար» (Հովհ. ԺԲ 25) (այն անձը, որի համար անկումից ի վեր մեղսասիրությունը բնական ապրելակերպ դարձավ)։ Փակ է Ավետարանը նրա համար, ով սիրում է իր անձը, ով չի որոշում ինքնուրաց լինել։ Նա կարդում է տառը, բայց կյանքի խոսքը, ինչպես Հոգին, նրա համար մնում է անթափանց ծածկոցի տակ։

Երբ Տերն Իր սուրբ մարմնով աշխարհում էր, շատերն էին տեսնում Նրան, բայց միաժամանակ և չէին տեսնում։ Ո՞րն է օգուտը, երբ մարդը նայում է այն մարմնավոր աչքերով, որոնցից կենդանիներն էլ ունեն, բայց ոչինչ չի տեսնում հոգու աչքերով՝ մտքով և սրտով։ Այսօր էլ շատերը ամեն օր կարդում են Ավետարանը, բայց միաժամանակ երբեք չեն կարդացել, ամենևին ծանոթ չեն նրան (ս. Իգնատի Բրյանչանինով)։