ՀԱՅՐԱՊԵՏՈՒԹԵԱՆ ԺԱՄԱՆԱԿԸ (104)

Նկատողութեան արժանի պարագայ մըն ալ Յուսիկի տրուած մանկութեան հանգամանքն է, զոր պնդելով կը կրկնէ Բուզանդ միայն, եւ կ’ըսէ յայտնապէս, թէ էր աւուրբք մանուկ, տիօք առոյգ, եւ բարձր հասակաւ, գեղով երեսաց սքանչելի եւ չքնաղ (ԲԶՆ. 30), եւ թէպէտ աւուրբք մանուկ էր, այլ զաւագութիւն ծերութեան խրատուն յինքեան ցուցանէր (ԲԶՆ. 31), եւ մահուան պարագային իսկ զայն երանելի մանուկն Յուսիկ կ’անուանէ (ԲԶՆ. 32)։ Արդ մենք ժամանակագրական հաշիւներու կրթնելով ցուցուցինք Յուսիկի ծնունդը 295-ին, որով 341-ին կաթողիկոսացած ատեն 46 տարեկան եղած կ’ըլլայ, եւ 6 տարի հայրապետութիւն վարած ըլլալով 52 տարեկան վախճանած։ Արդ. յիսնամեայ անձի մը բառին ճշդութեամբ մանուկ անունը չի կրնար տրուիլ, բայց եթէ այդ բառին բաղդատական իմաստ մը տալով, եւ Յուսիկը համեմատութեան դնելով նախորդ ութսունամեայ հայրապետներուն՝ իր հօրը ու իր պապին հետ։ Հնար էր եւս մանուկ բառին ընդարձակ իմաստ մը ընծայել, ինչպէս այժմս ալ տունի մը պզտիկները, ինչ տարիքի մէջ ալ ըլլան տղաք կը կոչուին։ Յուսիկ ալ, ինչպէս եւ Գրիգորիս, այդ կերպով ներկայացան արքունիքին մէջ, իբրեւ տղայ կրթուեցան, Յուսիկ փեսայացաւ ալ, որով մինչեւ վերջ այդ առումը մնաց, եւ թէպէտ մէյմէկ հայրապետներ եղան, սակայն մանուկն Գրիգորիս (ԲԶՆ. 15), եւ մանուկն Յուսիկ (ԲԶՆ. 32) կոչումները, սովորական կիրառութենէն չդադարեցան, գոնէ Բուզանդի պատմութեան մէջ։ Յուսիկի կաթողիկոսութեան վեց տարիներէն բնաւ պատմական մանրամասնութիւն չունինք մեր ձեռքը գտնուող գիրքերուն մէջ։ Յունաց եւ Պարսից մէջ խաղաղութեան միջոց մը կը չարունակէր, Կոստանդ կայսր հաշտարար քաղաքականութիւն ունէր, իր գործունէութիւնը կրօնական խնդիրներու վրայ դարձնելով։ Շապուհ թագաւոր կրած ձախողութիւններէն յոգնած, ամփոփուելու եւ զօրանալու պատրաստութեանց զբաղած էր, նորէն մէջտեղ ելնելու համար։ Հայոց նախարարներ դուրսէն գրգռումներ եւ նեցուկներ չունեցան ատենին՝ հանդարտութեան մէջ մնալու պարտաւորուած էին, որով Տիրան կրցաւ խաղաղութեան միջոց մը վայելել. թէեւ ոչ հայրենի առաքինութեանց հետեւեալ, այլ թուլացեալ յամենայն բարեպաշտութենէ (ԽՈՐ. 197)։ Իր հայրենի առաքինութիւն ալ, պէտք է Տրդատի պապենական օրինակը իմանալ, քան թէ Խոսրովի հօրենական ընթացքը։ Տիրան սակայն եւ ոչ իսկ հօրը չափին մէջ մնաց, այլ անօրէնութեան, պոռնկութեան, արուագիտութեան, արիւնահեղութեան, զրկութեան, յափշտակութեան, աղքատատեցութեան, եւ այլոց բազում մեղաց (ԲԶՆ. 31). անընդհատ շարք մըն էր իր վարած կեանքը, միշտ Բուզանդի վկայութեամբ։

ԹՈՂՆԵԼ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

0 կարծիք

Խմբագրի ընտրանի

Քրիստոնեական բարոյականության սկզբունքների կիրառելիության մասին

Հարցազրույց Ռալֆ ՅԻՐԻԿՅԱՆԻ հետ։ – Ցանկացած մարդ, եթե քիչ թե շատ ազնիվ է գոնե ինքն իր նկատմամբ, հոգու խորքում հիանալիորեն գիտի, թե ինչն է բարի, աստվածադիր բարոյականության նորմերին հարազատ, ինչը՝ ոչ։ Հոգին...

Կարդալ ավելին

Ինչպե՞ս չդառնալ երկու տիրոջ ծառա

Հարցազրույց Կյուրեղ քահանա ՏԱԼՅԱՆԻ հետ։ Երկրային բարիքներ և երկնային արժեքներ. հավերժական հակադրությո՞ւն է, թե՞ չբացահայտված ներդաշնակություն... Ինչպե՞ս ապրել կյանքը, որ հոգևորն ու մարմնավորը չհակադրվեն։ Ավելին` ինչպե՞ս համադրել...

Կարդալ ավելին

Այլ նյութեր

ԱՆՏՈՆ ԵՒ ԿՐՕՆԻԴԷՍ (109)

ԱՆՏՈՆ ԵՒ ԿՐՕՆԻԴԷՍ – Անտոն և Կրօնիդէս ճգնաւորների մասին․

Այդ միջոցին պէտք է դնել երկու նշանաւոր ճգնաւորներուն անունները, որոնք կրնան կրօնաւորական կեանքի նախատիպարը ըսուիլ մեր ազգին մէջ։ Անտոն եւ Կրօնիդէս բնիկ Կեսարացի էին, եւ Լուսաւորիչի այն կողմերէն բերած կրօնաւորներուն եւ եկեղեցականներուն մէջ աւելի նշանաւորներ՝ իրենց սրբակրօն ճգնութիւններով։

ՊԱՊ ԵՒ ԱԹԱՆԱԳԻՆԷ (108)

ՊԱՊ ԵՒ ԱԹԱՆԱԳԻՆԷ – Յուսիկ կաթողիկոսի զաւակները․

Բայց անլոյծ կը մնար հայրապետական աթոռին յաջորդութիւնը, զոր պէտք էր կերպով մը կարգադրել, համաձայն ազգային ըմբռնման, որ տակաւին չէր զատուէր ժառանգական յաջորդութեան գաղափարէն։ Յուսիկ երկու զաւակներ ունէր, որոնց ծնունդը 313-ին դնելով, իրենց հօրը մահուան տարին, 347-ին, 34 տարեկան ժիրուժիր երիտասարդներ էին, որք իրենց հօրը նախկին դիրքէն եւ իրենց արքայազարմ մօրմէն օգտուելով, թագաւորական պալատին մէջ ապրած ու յառաջացած էին։

ԴԱՆԻԷԼ ԱՍՈՐԻ (107)

ԴԱՆԻԷԼ ԱՍՈՐԻ – Դանիէլ Ասորին կաթողիկոսական գահի թեկնածու․

Հարկաւ Տիրան ինքն ալ զգացուեցաւ, երբոր բորբոքեալ զայրոյթը անցաւ։ Անշուշտ չկրցաւ անտարբեր մնալ, երբոր Թորդանէ եկող գուժկանը՝ Յուսիկի մեռնելուն լուրը բերաւ։ Գուցէ եւ կեղծուպատիր վշտակցութեան եւ տարաժամ համակրութեան նշաններ ալ ուզեց տալ, զինք չքմեղելու, եւ Լուսաւորիչի թոռը սպաննած լինելու եղեռնական արատէն ինքզինքը արդարացնելու համար ազգային ընդհանուր մեղադրանաց առջեւ։