Խոսքի և մամուլի ազատություն

[Abegha]

Ես շատ կցանկանայի տեղեկանալ, թե ինչ են ասում ՀՀ Սահմանադրությունը և օրենքները խոսքի և մամուլի ազատության մասին։
Կանխավ շնորհակալ եմ։

[Hasik]

Ես էլ եմ շնորհակալ հարցի համար: Նախ ասեմ, որ  Հայաստանի Հանրապետությունում ունենք հայ մամուլի օր՝ 2004թ.-ից: Դա հոկտեմբերի 16-ն է, սակայն այն աշխատանքային օր է համարվում:

ՀՀ Սահմանադրության 27 հոդվածի համաձայն՝ յուրաքանչյուր ոք ունի իր կարծիքն ազատ արտահայտելու իրավունք: Արգելվում է մարդուն հարկադրել հրաժարվելու իր կարծիքից կամ փոխելու այն:

Յուրաքանչյուր ոք ունի խոսքի ազատության իրավունք, ներառյալ՝ տեղեկություններ և գաղափարներ փնտրելու, ստանալու, տարածելու ազատությունը, տեղեկատվության ցանկացած միջոցով՝ անկախ պետական սահմաններից: Լրատվամիջոցների և տեղեկատվական այլ միջոցների ազատությունը երաշխավորվում է։ Պետությունը երաշխավորում է տեղեկատվական, կրթական, մշակութային և ժամանցային բնույթի հաղորդումների բազմազանություն առաջարկող անկախ հանրային ռադիոյի և հեռուստատեսության առկայությունը և գործունեությունը։

Սույն հոդվածի հետ սերտորեն կապված է նաեվ ՀՀ Սահմանադրության 27 հոդվածը, որով ամրագրվում է յուրաքանչյուր անձի  մտքի, խղճի և կրոնի ազատության իրավունքը:

ՀՀ Սահմանադրության  44 հոդվածի համաձայն՝ մարդու և քաղաքացու վերը նշված  հիմնական իրավունքներն ու ազատությունները կարող են օրենքով սահմանված կարգով ժամանակավորապես սահմանափակվել ռազմական կամ արտակարգ դրության ժամանակ՝ արտակարգ իրավիճակներում պարտավորություններից շեղվելու վերաբերյալ ստանձնած միջազգային պարտավորությունների շրջանակներում:

Նման իրավիճակ առկա է ներկայումս նաեվ Հայաստանի Հանրապետությունում, ուստի ոչ մի զանգվածային լրատվության միջոց  չի կարող ազատորեն տարածել տեղեկություններ ու գաղափարներ , հակառակ դեպքում  այդպիսի անձինք կենթարկվեն պատասխանատվության:

Շարունակելի...

[Abegha]

ՀՀ Սահմանադրության  44 հոդվածի համաձայն՝ մարդու և քաղաքացու վերը նշված  հիմնական իրավունքներն ու ազատությունները կարող են օրենքով սահմանված կարգով ժամանակավորապես սահմանափակվել ռազմական կամ արտակարգ դրության ժամանակ՝ արտակարգ իրավիճակներում պարտավորություններից շեղվելու վերաբերյալ ստանձնած միջազգային պարտավորությունների շրջանակներում:
Նման իրավիճակ առկա է ներկայումս նաեվ Հայաստանի Հանրապետությունում, ուստի ոչ մի զանգվածային լրատվության միջոց  չի կարող ազատորեն տարածել տեղեկություններ ու գաղափարներ , հակառակ դեպքում  այդպիսի անձինք կենթարկվեն պատասխանատվության:

Շարունակելի...

Պիտի խնդրեմ մանրամասնես կարմրացրածս հատվածները ներկայումս առկա իրավիճակի ենթատեքստում։

[Տ. Տաթև քհն.]

Եթե հիմա մենք ֆոռումում որոշ տեղեկություններ տարածենք, պատասխանատվության կենթարկվենք?

[Hasik]

ՀՀ Սահմանադրության  44 հոդվածի համաձայն՝ մարդու և քաղաքացու վերը նշված  հիմնական իրավունքներն ու ազատությունները կարող են օրենքով սահմանված կարգով ժամանակավորապես սահմանափակվել ռազմական կամ արտակարգ դրության ժամանակ՝ արտակարգ իրավիճակներում պարտավորություններից շեղվելու վերաբերյալ ստանձնած միջազգային պարտավորությունների շրջանակներում:
Նման իրավիճակ առկա է ներկայումս նաեվ Հայաստանի Հանրապետությունում, ուստի ոչ մի զանգվածային լրատվության միջոց  չի կարող ազատորեն տարածել տեղեկություններ ու գաղափարներ , հակառակ դեպքում  այդպիսի անձինք կենթարկվեն պատասխանատվության:

Շարունակելի...

Պիտի խնդրեմ մանրամասնես կարմրացրածս հատվածները ներկայումս առկա իրավիճակի ենթատեքստում։

Փորձեմ պարզաբանել: 
Եթե  ՀՀ Սահմանադրության 55 հոդվածի 13 եվ 14 կետերի համաձայն ՀՀ նախագահը հայտարարում է ռազմական կամ արտակարգ դրություն, ապա այդ դեպքերում  մարդու եվ քաղաքացու հիմնական որոշ իրավունքներ ու պարտականություններ կարող են սահմանափակվել ՀՀ նախագահի հրամանագրում նշված ծավալով եվ օրենքով սահմանված կարգով: Իսկ թե ի՞նչ օրենքի մասին է խոսքը գնում, նշեմ, որ 2006թ. ընդունվել է ՀՀ օրենքը «Ռազմական դրության իրավական ռեժիմի մասին, որով մանրամասն կարգավորվում են այդ հարաբերությունները:
Ինչ վերաբերում է արտակարգ դրության մասին առանձին օրենքին, որով կարող են այդ հարաբերությունները մանրակրկիտ կարգավորվել, ապա նման օրենք դեռեվս մենք չունենք, չնայած այն հանգամանքին, որ ՀՀ Սահմանադրությունը հղում է կատարում նման օրենքի վրա:  Այսինքն՝ այս հարաբերությունները կարգավորվում են միայն ՀՀ Սահմանադրությամբ:

Իսկ ե՞րբ կարող է հայտարարվել արտակարգ դրություն. երբ առկա է սահմանադրական կարգին սպառնացող անմիջական վտանգ, որի պարագայում իրականացվում է իրավիճակից թելադրվող միջոցառումներ:

Թե ինչ միջազգային պարտավորությունների մասին է խոսք գնում ՀՀ Սահմանադրության 44 հոդվածում, նշեմ, որ Հայաստանի Հանրապետությունը մի շարք երկների, օրինակ՝ ԱՊՀ երկրների հետ կնքել է համաձայնագրեր արտակարգ իրավիճակների բնագավառում համագործակցության եվ փոխօգնության մասին, որոնցով պետությունները ստանձնում են երկկողմ կամ բազմակողմ  համապատասխան միջազգային պարտավորություններ եվ դրանց շրջանակներում միայն կարող են շեղվել եվ արտակարգ եվ ռազմական դրության ժամանակ՝ արտակարգ իրավիճակներում իրենց ունեցած պարտավորություններից: Մեր երկրում այդ պարտավորությունները ամրագրվել են «Արտակարգ իրավիճակներում բնակչության պաշտպանության մասին» ՀՀ օրենքում՝ ընդունված 1998թ.:

[/quote]

[Hasik]

Եթե հիմա մենք ֆոռումում որոշ տեղեկություններ տարածենք, պատասխանատվության կենթարկվենք?

Եթե այդ ինֆորմացիան պաշտոնական տեղեկատվության սահմաններում է՝ ոչ, իսկ եթե դուրս է դրանից, ապա նկատվելու դեպքում անպայման պատասխանատվության կենթարկվեն կարգը խախտողները, քանի որ ՀՀ նախագահի հրամանագրով դա ուղղակիորեն արգելված է:

[Nane]

Հասիկ ջան, շնորհակալություն օգտակար տեղեկությունների համար

[Hasik]

Ես էլ եմ շնորհակալ, որ հնարավորություն է ընձեռնվում մարդկանց տեղեկացնել իրենց իրավունքների ու պարտականությունների մասին, անկեղծ ասաց ես էլ եմ ինձ համար նոր բաներ բացահայտում:

[Տ. Տաթև քհն.]

Եթե այդ ինֆորմացիան պաշտոնական տեղեկատվության սահմաններում է՝ ոչ,

Այստեղից իմ երկրորդ հարցը.   ֆորումում հրապարակված ինֆորմացիան կարող է նկատվել պաշտոնական?

[Hasik]

Կարծում եմ, որ ոչ, քանի որ պաշտոնական կարող է լինել այն տեղեկատվությունը, որի աղբյուրը հանդիսանում են պետական մարմիններն ու պաշտոնատար անձինք, օրինակ՝ ՀՀ Գլխավոր դատախազությունը, ՀՀ Ոստիկանությունը եվ այլն, իսկ այս ֆորումը որեվէ կապ չունի դրա հետ, ուղղակի եթե այստեղ զետեղվի որեվէ ինֆորմացիա, ապա այն չի կարող այսպես ասած տարբերվել պետական մարմինների ու պաշտոնատար անձանց կողմից տրամադրված ինֆորմացիայից: