Խանդ

[Nona]

Barev Dzez
Inchpes linem kam inch anem im koxmic anhimn xandi dem? Ardyoq kan axotqner xandi dem?
Shnorhakalutyun

[Տ. Տաթև քհն.]

ԲարևՆՈՆԱ,եթե ասեմ, որ հատուկ աղոթք կա գրված խանդի դեմ, թերևս սխալված կլինեմ, բայց եթե հոգեվիճակդ այդ առումով չես կարոողանում կառավաարել, իհաարկե աղոթքը քեզ կօգնի:

[CHERRY]

Իսկ ի՞նչ է խանդը:  Ես ընդհանուր նկատի ունեմ` խանդ եղբոր, ընկերոջ, ամուսնու...նկատմամբ: Կարելի է ասել, որ այն նախանձի քույրն է :

[Տ. Տաթև քհն.]

Քո հարցին,Չերրի ջան, կպատասխանի Մայր Աթոռի միաբաններից Գեղամ սարկավագ. ստորև տեղադրում եմ նրա հոդվածն այդ մասին.

[Տ. Տաթև քհն.]

Խանդը մարդու էության անբաժանելի մասն է կազմում:
Խանդի զգացումն արտահայտվում է մարդկային փոխհարաբերությունների գրեթե բոլոր բնագավառներում, որը մի տեսակ տարիքային և սեռային խտրականություն չի տեսնում: Խանդի դրսևորումը մենք կարող ենք տեսնել մանուկների մոտ, որոնք դեռևս գիտակցություն չունեն և որևէ մեկը նրանց չի մղում, չի հուշում, չի սովորեցնում այդ զգացումը արտահայտել խոսքի կամ գործի միջոցով: Ճիշտ է,  հանգամանքների սխալ ընթացքը, ոչ ճիշտ դաստիարակությունը կարող է փոքրիկի մոտ խորացնել կամ վերարթնացնել այդ զգացումը, բայց այն հիմնականում ժառանգական է:
Խանդի դրսևուրումն, ինչպես դուք նշել էիք, մենք կարող ենք տեսնել նաև  ընտանիքի անդամների,   ընկերային, բայց ավելի շատ այն մեզանում զույգերի փոխհարաբերությունների շրջանակում է նկատելի դառնում:
Խանդն ըստ իս մեղք չի, այլ թուլություն, որը կարող է նախանձի, չարության, սպանության, ինքնասպանության` մի խոսքով մեղքի տանել: Մենք առաքյալի խոսքի համաձայն ամեն բան աղոթքով պետք է սկսենք ու կյանքի կոչենք ` Աստծուն մեզ օգնական և ապավեն ունենալով: Մենք պետք  է ձգտենք այդ զգացողությունը չառաջացնենք մեր դիմացինի` մեր ընկերոջ, մեր եղբոր կամ քրոջ, ինչպես նաև մեր սիրած էակի մոտ, նաև մենք էլ այդ զգացողությունն ունենալով, չփորձենք մեղադրել ու չարությամբ լցվենք որևէ մեկի հանդեպ, այլ փորձենք լինել ավելի շրջահայաց, խոհեմ, համբերատար ու նրբանկատ:
Թե' ընտանիքի անդամների, թե' ընկերային և թե սիրող զույգերի փոխհարաբերություններում կցանկանայի նշել, որ ճշմարիտ սիրո, հարգանքի, զիջողության, փոխհասկացողության, վստահության ու հավատարմության դեպքում, խանդն այնտեղ գործ ունենալ չի կարող: Կարող է այն մի պահ այցի գալ, բայց նման ամուր կամք ու պատրաստակամություն դրսևորելու դեպքում այն հաղթահարելի կլինի:

                                                                    Գեղամ սարկավագ Ավետիսյան

[CHERRY]

Ճիշտ է,  հանգամանքների սխալ ընթացքը, ոչ ճիշտ դաստիարակությունը կարող է փոքրիկի մոտ խորացնել կամ վերարթնացնել այդ զգացումը, բայց այն հիմնականում ժառանգական է:

Շնորհակալություն Գեղամ և Արսեն սարկավագներ: Շատ հետաքրքիր էր: Փաստորեն խանդը ժառանգական է:

[Abegha]

Ինձ թվում է էստեղ շփոթում ենք խանդն ու նախանձը։ Հոգեբանների համար գուցե գոյություն ունի մանկական խանդ, բայց եթե լավ հասկանանք բառի և երևույթի բովանդակությունը, թերևս հրաժարվենք այդ ընկալումից։ Խանդի մեջ կիրք կա, հետևաբար այն մանկական չի կարող լինել։ Խանդել – խանձվել, այրվել կրքից։
Եթե խանդը մանկական էլ լիներ, ուրեմն Կայենը խանդեց իր եղբորը։

Ժառանգական կոչել, չի նշանակում արդարացնել։ Մեղքն էլ է լինում ժառանգական։

[Abegha]

Barev Dzez
Inchpes linem kam inch anem im koxmic anhimn xandi dem? Ardyoq kan axotqner xandi dem?
Shnorhakalutyun

Խանդի դեմ աղոթքներ չկան։
Անհիմն խանդ կարող է լինել զուգընկերոջ հանդեպ վստահության պակասից, որը և ապացուցում է սիրո ոչ ամբողջական փոխադարձ լինելը։ Առանց փոխադարձ վստահության սեր չի լինում, կամ կարելի է ասել՝ կասկածամտությունը սպանում է սերը։

[Hasik]

Այսինքն՝ կարելի է ասել, որ խանդը նույնպես մեղք է ու դրանից ազատվելու համար չկան հատուկ աոթքներ, այլ պետք է ուղղակիորեն խնդրել Տիրոջից մեզ ուժ ու իմաստություն տա մեր մեջից վերացնելու այդ մեղքի արմատները, այո՞:

[Abegha]

Հասիկ ջան, ես կուսակրոն եմ ու այսքան տարիների ընթացքում առաջին անգամ էին ինձ հարցնում խանդի մասին   էնպես որ շատ բան չեմ կարող ասել, չեմ էլ հետաքրքրվել այս հարցով, բայց ինձ թվում է նախ պետք է մտածել պատճառների մասին։