Լուսամուտ երկխոսության

Երևի թե Հայաստանում գործնականում չեն պատկերացնում, թե ի՞նչ է ռասիզմը։ Ենթադրում եմ, որ ռասիզմի հիմնական դրդապատճառը ազգապահպանման ինստինկտն է, ձուլվելուց խուսափելու վտանգը։ Եթե այդ վտանգը մեծանա, ապա անպայման ռասիստական դրսևորումներ կլինեն։ Մյուս կողմից էլ նախկին սովետական մշակույթի ազդեցությունն է, որ չի թողնում Հայաստանում նման բաներ լինեն։ Ռասիզմի մեջ ահաբեկչություն լուրջ երանգներ կան, սակայն Հայաստանում ազգապահպանման կամ ազգային արժեքների ամրագրումը նման երանգներ չունի, հետևաբար այն դրական իմաստ ունի, այսինքն՝ այսօրվա համար կարելի է ասել, որ Հայաստանում ռասիզմ չկա։

Երկուքուկես տարի է, որ Արցախում եմ: Այդպիսի մի դեպքի ականատես չեմ եղել: Արցախում, և հայության մեջ նամանավանդ՝ Թուրքերի հանդեպ ունեցած և բացատրելի մեծ վերապահում գոյություն ունի:
Սիրելի Պանտերա, չեմ կարող հիմակուհիմա ավելի լայն արձագանք տալ քո բացած թեմային:
Բայց նշեմ, որ սփյուռքում՝ այո: Սփյուռքահայը ինքնիրեն երբ գաղթական չի համարում, սկսում է օտարատյաց լինել ուրիշ փոքրամասնությունների նկատմամբ: Ճիշտ էք գնահատել, Հայր Սուրբ, դա հետևանք է Ֆրանսիայի ներքին պատկերին, ներքին հավասարակշռությանը, որը զգալիորեն փոխվում է տրեց տարի գաղթականների պատճառով:
Հուսով եմ, որ Հայաստանը կկարողանա պահել իր ազգային հատկանիշերը, և այսպես չճանաչի օտարատյացությունը՝ ռասիզմը...
Հակառակ Եվրոպայում տարածված գաղափարի մը, իմ համոզումն է, որ մի երկրի համար հիմնական է պահել ազգային իր պատկերը:
Ընդունելի՞ է իմ մտածմունքը:

Quote from: Mariam on January 20, 2007, 05:08:37 PM
Հակառակ Եվրոպայում տարածված գաղափարի մը, իմ համոզումն է, որ մի երկրի համար հիմնական է պահել ազգային իր պատկերը:
Ընդունելի՞ է իմ մտածմունքը:

Միանշանակ համաձայն եմ։ Մշակույթների տարբերությունը աշխարհի հարստությունն է։ Եվ փոքր մշակույթներն ու ազգերը իրենց արժանի տեղն ունեն մյուսների կողքին։ Արհեստականորեն, քաղաքական պատճառներից դրդված կամ պարտադրանքով սինթեզելով կամ ձուլելով այդ ժողովրդներին կամ մշակույթները, հավասարազոր է մշակութային եղեռնի։

Չեմ կարծում, որ ռասսիզմը հիմնականում կարող է պայմանավորված լինել ազգապահպանության խնդրով: Ինչքանով ես նկատել եմ, ռասսիզմի հիմնական դրսևորումներն արտահայտվել են մեծ ազգերի կյանքում: Առաջին նախապայմանը կարծես էլիտարիզմի զգացումն է և, այսպես ասած, ռասսայական կամ ազգային մեծամտությունը,որ, ըստ իս, պայմանավորված է կայնքի տարբեր բնագավառներում ունեցած ձեռքբերումներով: Իհարկե, էլիտարիզմի առանձնահատուկ դրրսևորումներ հանդիպում են նաև առանձին ազգերի մոտ, որ երբեմն վերաճում է մյուս ազգերի նկատմամբ, առանց ցանկացած խտրականության,  դոմինանտ դիրքի բացահայտ և գործնական նկրտման: Ռասսիզմը ավելի հաճախ բնորոշ է լինում գաղութատիրական ավանդույթներ ունեցող երկրներին: Բայց, իհարկե, արդի աշխարհում առկա ռասսիզմի մեջ մեծ դեր ունեն նաև էթնիկ և մշակութային ինքնապաշտպանական հակադարձումները: Դժվարանում եմ ասել, թե ռասսիզմի մեջ կրոնական գործոնը էական դեր կարող է ունենալ?
Իսկ փոքր ազգերին ավելի շատ բնորոշ են ազգամիջյան պահանջատիրական խնդիրները` թե միմյանց և թե մեծ ազգերի հետ հարաբերություների հարթություններով, ինչն էլ հաճախ հանգեցնում է ազգամիջյան ատելության և անհանդուրժողականության: Կարծում եմ այս պատկերն ավելի բնորոշիչ է մեր տարածաշրջանի իրականության համար:

Սիրելի Պանտերա, գոյություն ունի օրենք, որը մենք, հայերս, պետք է որ իմանանք: Դա այն է, որ ռասիզմն ու էթնիկական ագրեսիան բնորոշ են ա) քոչվոր ցեղերին, բ) երիտասարդ ցեղերին: Հին, ձևավորված, իրենց բնօրրաններում մշտապես բնակվող ցեղերը որպես օրենք զուրկ են թե ռասիզմից, թե որևէ այլ անադեկվատ ազգային անհանդուրժողականից:
Ռասիզմը, ինչպես և ցանկացած այլ ազգային չափերի հասնող դաժանությունները, հետևանք է "ով ենք, որտեղից ենք և ուր ենք գնում" հարցի իրական պատասխանի բացակայության: Օրինակի համար, եթե ես գերմանացի եմ, ու ինձ ասում են՝ դու ես որ կաս, ազնվականագույնը, մաքրագույնը, հնագույնը, սրբագույնը, արդարագույնը և այլն, բայց իմ գենետիկ հիշողությունն ու ենթագիտակցությունը լրիվ այլ բան են ինձ հուշում, ապա, բնական է, որ ես իմ գիտակցության ու ենթագիտակցության աններդաշնակությունից, կոնֆլիկտից, պիտի ոչ թե բարոյական աճ ապրեմ, այլ հակառակը՝ հետ զարգանամ, այսինքն վայրենանամ:
Բայց ես հայ եմ, ինձ չեն ստում, երբ ասում են, որ քո ծագումը, լավն է թե վատ, բայց սա է, դու լավ թե վատ, բայց ձևավրովել ես այստեղ, քո ծագման, ձևավորման ու բնակության վայրերը միշտ եղել են նույնը: Ես իրոք դա զգում եմ թե իմ ենթագիտակցությամբ, թե' գենետիկ հիշողությամբ, թե' ամեն բջիջովս: Այսինքն իմ ստացած տեղեկությունն իմ մասին, նրա որակն ու բովանդակությունը և իմ զգացածը համընկնում են, աններդաշնակություն և ներքին կոնֆլիկտ այս հարցում  չկա: Ինքնաճանաչումն ու ինքնագիտակցումը մարդկային ամենամեծ առավելություններից են: Դրանց շնորհիվ է, որ առանձին մարդիկ ու ազգերը դառնում են բարոյապես ուժեղ: (Այլ հարց է, որ մեզ, հայերիս, պետք է ավելի շատ աշխատել սեփական ինքնաճանաչման ուղղությամբ, որ մենք շատ դեպքերում թերանում ենք այս հարցում: Բայց մեր բոլոր թերություններով հանդերց, այնուամենայնիվ, մյուս ազգերի հետ համեմատ մենք շահում ենք ինքնաճանաչման հարցում)
Եվ դրանց բացակայության պատճառով է, որ ծագում է դաժանությունը, ռասիզմն այդ թվում:

Բնականաբար յուրաքանչյուրը մեզանից արտահայտում է իր աշխարհաքաղաքական ընկալումները՝ միախառնված այն բնակավայրին որտեղ ապրում է կամ ապրել է։ Բայց կարծում եմ այս հարցին պետք է մի քիչ ավելի գլոբալ նայել։ Արտահայտված կարծիքները շատ հետաքրքիր էին, բայց այստեղ ինձ մոտ մի քանի հարցեր առաջացան.

Quote from: MONK on January 20, 2007, 08:30:26 PM
Չեմ կարծում, որ ռասսիզմը հիմնականում կարող է պայմանավորված լինել ազգապահպանության խնդրով: Ինչքանով ես նկատել եմ, ռասսիզմի հիմնական դրսևորումներն արտահայտվել են մեծ ազգերի կյանքում:

Մի՞թե մեծ ազգերը չունեն մեծ պրոբլեմներ, ինչպես օրինակ Գերմանիան և Ֆրանսիան։ Ինքս քիչ թե շատ մոտիկից ծանոթ լինելով ֆրանսիական հասարակությանը, պետք է ասեմ, որ նույնիսկ պարզ ֆրանսիացու համար մեծ մտահոգություն է, որ աֆրիկյան և մուսուլմանական երկրներից եկածները չեն ինտեգրվում ֆրանսիական հասարակության մեջ։ 5 միլիոն օտարների առկայությունը Ֆրանսիայի համար փոքր թիվ չէ, թեև Ֆրանսիան մեծ երկիր է։ Եվրոսահմանադրության մերժումը Ֆրանսիայի կողմից մի՞թե այս մտավախության արդյունք չէ, մի՞թե ազգապահպան խնդիր չուներ իր խորքում՝ հեռահար մտավախություն, որ վաղը Թուրքիան այդ սահմանադրությամբ կարող է մտնել եվրոսահմաններից ներս։ Թերևս այստեղ Մարիամը կարող է լավ բացատրել։

Quote from: Satenik on January 21, 2007, 07:42:54 AM
ռասիզմն ու էթնիկական ագրեսիան բնորոշ են ա) քոչվոր ցեղերին, բ) երիտասարդ ցեղերին: Հին, ձևավորված, իրենց բնօրրաններում մշտապես բնակվող ցեղերը որպես օրենք զուրկ են թե ռասիզմից, թե որևէ այլ անադեկվատ ազգային անհանդուրժողականից:

Բայց չէ՞ որ ամենից մեծ ռասայական խտրականությունը կատարվում է Անգլիայում։ Անգլիացու համար յուրաքանչյուր օտար ռասայական սանդղակում իրենից առնվազն երեք նիշ ցածր է, այսինքն՝ մենք իրենց համար երրորդ սորտի մարդ ենք։ Մի՞թե չի կարելի սա բարոյական ռասիզմ համարել։ Կամ սափրագլուխները Ռուսաստանում՝ մի՞թե նորից ռասայական խտրականության դրսևորում չէ։

Quote from: Satenik on January 21, 2007, 07:42:54 AM
Ռասիզմը, ինչպես և ցանկացած այլ ազգային չափերի հասնող դաժանությունները, հետևանք է "ով ենք, որտեղից ենք և ուր ենք գնում" հարցի իրական պատասխանի բացակայության:

Ենթադրենք թե մեծ և հին ազգի ներկայացուցիչ եմ և ես գիտեմ ով եմ, որոնք են իմ ազգային արմատները և պատկանելությունը, բայց իմ երկրի ազգային քաղաքականության տկարության պատճառով մի փոքրիկ խումբ եմ կազմում և սկսում ահաբեկել իմ երկրում ապրող օտարներին, մի՞թե սա ռասիզմ չէ։

Quote

Quote from: MONK on January 20, 2007, 08:30:26 PM
Չեմ կարծում, որ ռասսիզմը հիմնականում կարող է պայմանավորված լինել ազգապահպանության խնդրով: Ինչքանով ես նկատել եմ, ռասսիզմի հիմնական դրսևորումներն արտահայտվել են մեծ ազգերի կյանքում:

Մի՞թե մեծ ազգերը չունեն մեծ պրոբլեմներ, ինչպես օրինակ Գերմանիան և Ֆրանսիան։ Ինքս քիչ թե շատ մոտիկից ծանոթ լինելով ֆրանսիական հասարակությանը, պետք է ասեմ, որ նույնիսկ պարզ ֆրանսիացու համար մեծ մտահոգություն է, որ աֆրիկյան և մուսուլմանական երկրներից եկածները չեն ինտեգրվում ֆրանսիական հասարակության մեջ։ 5 միլիոն օտարների առկայությունը Ֆրանսիայի համար փոքր թիվ չէ, թեև Ֆրանսիան մեծ երկիր է։ Եվրոսահմանադրության մերժումը Ֆրանսիայի կողմից մի՞թե այս մտավախության արդյունք չէ, մի՞թե ազգապահպան խնդիր չուներ իր խորքում՝ հեռահար մտավախություն, որ վաղը Թուրքիան այդ սահմանադրությամբ կարող է մտնել եվրոսահմաններից ներս։ Թերևս այստեղ Մարիամը կարող է լավ բացատրել։

Իսկ միթե նույն միտքը չէր արտահայտում այս նախադասությունը.

QuoteԲայց, իհարկե, արդի աշխարհում առկա ռասսիզմի մեջ մեծ դեր ունեն նաև էթնիկ և մշակութային ինքնապաշտպանական հակադարձումները:

Սակայն չեմ կարծում, որ  Ամերիկայի բնիկ հնկացիների նկատմամբ ռասսիզմի սուր արտահայտումը և դրա հետևանքով բազում ցեղերի ու նրանց մշակույթների կործանումը պայմանավորված էր ազգապահպանության հրամայականով: Այստեղ առաջին հերթին դեր էր խաղում նվաճողական քաղաքականությունը:[/color]

Ինչպես նշել էք, Ռասսիզմի արմատը չափազանց խոր է մարդկային գիտակցության- անգիտակցության մեջ: Բայց ացգային այս զգացումի  բուն էությունը դժվար է հասկանալ:
Ֆրանսիայի պարագան, Հայր Սուրբ, լավ էք նկարագրել: Միայն մի ճշտում կատարեմ. Ֆրանսիայից հեռու ապրելու և Հայաստան ապրելու ցանկությունը բխել է նախ և առաջ՝ Ֆրանսիայում տիրող անընդունելի վիճակի պատճառով. որպես Հայ, խեղդվում էի:
Ամբողջ կյանքը՝ խեղդված վիճակում եմ ապրել Ֆրանսիայում... Հանդուրժող երկիր չէ: Գաղթականի համար, ձուլվելը նշանակում է կորցնել ազգային բոլոր հատկանիշներդ: Ֆրանսիան չի հանդուրժում, որ օտարը իր մշակույթով ապրի, որ մի մարդ իր երկրի վրա իր հոգու մեջ առնչվի ուրիշ պատմության և ուրիշ մշակույթի հետ:
Ֆրանսիայի Հայ համայնքը... վախով կորցրել է ազգային իր բոլոր դիմագծերը, և առաջին հերթին՝ լեզուն:
Ֆրանսիան հանդուրժում է օտարի գոյությունը իր երկրի վրա, բայց հոգեպես մեռած վիճակում: Ինտեգրացյան աս է նշանակում:
Հասկանում եմ Ֆրանսիայի բոլոր շահերը՝ մշակութային, ինքնուրույնության, քաղաքական: Հասկանում, ու հարգում: Դրա համար, որպեսզի ես անկեղծ լինեմ սիրածս Ֆրանսիացիների նկատմամբ, նախընտրել եմ իմ ազգի բնօրրանում ապրել:
Խոսեցեք ինձ «զտարյունության» մասին: Հայերը չեն ունենո՞ւմ  զտարյունությոան նախընտրանքը: Սկզբին, մեր ծանոթ բոլոր Արցախցիները կոտորակների հաշիվներով էին զբաղվում, ինձ կամ աղջկա նկատմամբ - մայրս՝ Հայ չէ, ամուսինս Ֆրանսիացի է- որոշելու համար, թե ինչ տոկոսով Հայ էինք:  Մեղքենում էին մեզ «Ափսո՛ս»:
«Ցեղապաշտությունը» Ռասսիզմից տարբեր բան է: Հայերը ունեն դեպի զտարյունությունն այս ձգտումն ու երազը - զորս հարգում եմ: Կարո՞ղ էք ինձ բացատրել այս երկու երևույթների տարբերությունը:

Մոնք, և բոլորդ, ինձ տվեցիք առաջին հարցիս պատասխանը. Ացգի պահպանելու արդար անհրաժեշտ «բնազդից» ավելի՝ Ռասիզմը նվաճողական ձգտումն է :
Բայց այստեղ ծագում է օտարատյացության ծայրահեղությունը. ի՞նչ բնազդ է ՝օտարին թերագնահատելու և արհամարելու ձգտումը, և նրան ոչնչացնելու ծայրահեղ ցանկությունը: Առաջնորդված է միայն նվաճողական նպատակի կողմի՞ց:
Երկրորդ հարցս վերաբերվում է «Զտարյունության» փնտռտուքին: Երա՞զ է, թե՞ անհրաժեշտություն: Ի՞նչ փիլիսոփայություն է թաքնված այս փնտռտուքի մեջ: Իրականանալի՞ է:

Quote from: Abegha on January 21, 2007, 10:56:30 AM

Quote from: Satenik on January 21, 2007, 07:42:54 AM
ռասիզմն ու էթնիկական ագրեսիան բնորոշ են ա) քոչվոր ցեղերին, բ) երիտասարդ ցեղերին: Հին, ձևավորված, իրենց բնօրրաններում մշտապես բնակվող ցեղերը որպես օրենք զուրկ են թե ռասիզմից, թե որևէ այլ անադեկվատ ազգային անհանդուրժողականից:

Բայց չէ՞ որ ամենից մեծ ռասայական խտրականությունը կատարվում է Անգլիայում։ Անգլիացու համար յուրաքանչյուր օտար ռասայական սանդղակում իրենից առնվազն երեք նիշ ցածր է, այսինքն՝ մենք իրենց համար երրորդ սորտի մարդ ենք։ Մի՞թե չի կարելի սա բարոյական ռասիզմ համարել։ Կամ սափրագլուխները Ռուսաստանում՝ մի՞թե նորից ռասայական խտրականության դրսևորում չէ։

Հայր սուրբ, Ձեր բերած օրինակները հենց երիտասարդ ցեղերի օրինակներ են, որոնց մասին վերևում ասում էի:

Quote

Quote from: Satenik on January 21, 2007, 07:42:54 AM
Ռասիզմը, ինչպես և ցանկացած այլ ազգային չափերի հասնող դաժանությունները, հետևանք է "ով ենք, որտեղից ենք և ուր ենք գնում" հարցի իրական պատասխանի բացակայության:

Ենթադրենք թե մեծ և հին ազգի ներկայացուցիչ եմ և ես գիտեմ ով եմ, որոնք են իմ ազգային արմատները և պատկանելությունը, բայց իմ երկրի ազգային քաղաքականության տկարության պատճառով մի փոքրիկ խումբ եմ կազմում և սկսում ահաբեկել իմ երկրում ապրող օտարներին, մի՞թե սա ռասիզմ չէ։

Ես գրել էի ազգային կամ պետական չափերի հասնող ռասիզմի մասին (պատասխանը Պանտերայի հարցադրմանը), իսկ անհատական կամ խմբակային առանձին հանցագործություններ թերևս ամեն տեղ էլ կարող են պատահել:

Սիրելի Սաթենիկ,
Քո կարծիքով, Անգլիա և Ռուսաստանը երիտասարդ ազգերի շարքո՞ւմ են:
Ինձ թվում է, որ քո առաջարկած բացատրությունը հետաքրքիր է, բայց ո'չ լրիվ:
Եվ այս բոլորը ռասսիզմի դրդապատճառներ են: Բայց ռասսիզմի բուն արմատը, նրա էությունը ո՞րն է:
Երբ Ֆրանսիա չկարողացավ բավական աշխատող ձեռք գտնել իր երկրում, որովհետև «հին ազգ է» ու ծնունդների թիվը թույլ է, երբ հիմա թոշակառուների թոշակները վճարելու համար բավական աշխատող ձեռք չի գտնում, թույլ տվեց կամ թույլ տալիս է ժամանակին՝ Հայերին ու բազմաթիվ օտարներին, Արաբներին, ու Թուրքերին մտնել իր հողի վրա: Մի պայմանով՝ որ լռելյայն աշխատաուժը նվիրեն Ֆրանսիային, ու «ինտեգրվեն» ֆրանսական հասարակության մեջ: Բայց կան գաղթականներ, որոնց համար դա շատ դժվար է, մշակութային տարբերությունները շատ մեծ լինելու պատճառով: Եվ հավանաբար իրենց ծագման երկրի քաղաքականության դեմ է, նրանք՝ նվաճողական քաղաքականություն են վարում Եվրոպայում:
Բայց երբ գործազրկությունը անդամալուծում է երկրին,և այսպիսի գաղթականները մերժում են յուրացնել ֆրանսական ապրելակերպը,  երբ նրանց ծագման երկրի ու ֆրանսիայի միջև քաղաքական մթնոլորտը լարված է, բազմանում են ռասսիզմի դրսեվորումներն ու արարքները: Դա՝ երկրորդ, երրորդ ու չորրորդ բացատրությունները կարող են նկատվել: Բայց սա էլ՝ դրդապատճառ է: Չմառանանք նաև Ֆրանսիայում մի փոքրամասնության կողմից կատարված ռասսիզմի արարքները ուրիշ փոքրամասնության նկատմամբ: Սրանք ուղղակի պատերազմի արարքներ են, որոնք ընդհանրապես երկու խնդրո առարկա երկրների միջև տեղի ունեցող պատերազմի շարունակությունն է:
Ռասիզմի բարոյական իմաստը տարբեր է: Ռասսիզմը ըստ իս՝ պատերազմական տրամադրություն է, ատելության ոգու հետևանք ու Չարի դրսևորումներից մեկը, որ ավելի մեծ համեմատություններ է ստացել- ոչ միայն մի հոգու դեմ է ուղղւած ատելությունը, ոչ միայն իր ընտանիքի դեմ, այլ նրան բոլոր նմանողների դեմ: Օտարը՝ քավության նոխազ է ու մեր մեջ՝ ընկերության մեջ թաքնված ու ամեն օր ազդեցիկ Չարի թիրախ է - ինչպես կատարվածը՝ Նազիների կողմից Հրեաների դեմ: Կամ ՝ Թուրքերի կողմից՝ Հայ ժողովրդի դեմ: Դա ռասսիզմի քստմնելի պատկեր է, իր իսկական երեսը: Թաքնված երեսը՝ ամենօրյա նվաստացումների մեջ է արտահայտվում:

Quote from: Mariam on January 22, 2007, 10:14:01 PM
Սիրելի Սաթենիկ,
Քո կարծիքով, Անգլիա և Ռուսաստանը երիտասարդ ազգերի շարքո՞ւմ են:
Ինձ թվում է, որ քո առաջարկած բացատրությունը հետաքրքիր է, բայց ո'չ լրիվ:
Եվ այս բոլորը ռասսիզմի դրդապատճառներ են: Բայց ռասսիզմի բուն արմատը, նրա էությունը ո՞րն է:

Ինչո՞ւ միայն իմ կարծիքով, Մարիամ ջան: Դա ի՞նչ մի "կարծիքի" բան է: Դա փաստ է, սովորական փաստ, հայտնի փաստ: 
Դե պարզ է, որ լրիվ չէ, չի էլ կարող լինել, սրանք հարցեր են, որոնց շուրջ գիտնականները կյանք են անցկացնում, որոնց ուսումնասիրության վրա հսկայական գումարներ են ծախսվում, որոնք դեռ շատ-շատ բաց տեղեր ունեն ու դեռ պիտի ուսումնասիրվեն: Ես ասացի միայն այն, ինչ որ ակնհայտ է:
Սրանք հետաքրքիր հարցեր են,  որոնց մասին նյութեր հանդիպելիս կարդում եմ հետաքրքրությամբ: (ՈՒրիշ բան, որ այս հարցերը միայն ինձ ու քեզ չէ, որ հետաքրքրում են, սրանք այսօր խիստ այժմէական են, բայց, շատ ափսոս, մեզ հանդիպող նյութերի մեծամասնությունը մեղմ ասաց վստահություն չի ներշնչում, իսկ շատ դեպքերում ուղղված է ուղեղների լվացման հավերժ մոդայիկ մոլուցքին)
Ես կառաջարկեի քեզ և բոլորին կարդալ էթնոհոգեբան Ալբերթ Նալչաջյանի հետազոտություններից: Որքանով ինձ հայտնի է, նա ռասիզմը որպես առանձին երևույթ չի ուսումնասիրում, բայց էթնիկական ագրեսիայի շուրջ հետաքրքիր հետազոտություններ ունի: Գրախանութներում ժամանակ առ ժամանակ հանդիպում եմ նրա գրքերը:

Ջնջեցի գրածս:

Սաթենիկ, չեմ խոստանում, որ անպայման կկարդամ: Քիչ Ժամանակ  ունեմ, ազատ ժամանակս անցկացնում եմ սրբերի մոտիկության մեջ: Անհավատների վերլուծումները շատ եմ կարդացել, հիմա ինձ քիչ օգուտ կբերեր:
Մոնք, թող ինձ թույլ տրվի հիշել Նրանց, ովքեր ինձ առաջին անգամ են զտարյունության տոկոսների մասին խոսել. իմ «ունեցածը» ամենեն թանկ մարդիկ՝ իմ տատն ու պապը: Հարգում են նրանց «զգացումը»,«ազգի գիտակցությունը» ու խոնարհվում եմ նրանց տառապանքի առաջ:
Այսպիսի գաղափարը շատ տարածված է Հայության մեջ: Երևի՝ ռասսիզմի հետ կապ չունի: Հայը այնքան կորուստ է ունեցել, որ նրան ամբաստանել չի կարելի: Ղարաբախցին էլ կռվել է ու մեռել Հայրենիքի ու Հայության համար, թող ինձ հայտնի իր զգացումը:Եվ հետո, դա՝ սկզբին էր, հիմա ոչ մեկն էլ ինձ այսպես չի խոսում. ընդունել են մեզ ...

QuoteՉգիտեմ Ձեր հարցն ինչքանով եմ ճիշտ ընկալում, Մարիամ:

Ուրեմն այնուամենայնիվ ես Ձեր հարցը ճիշտ չեմ ընկալել:  28:) Կներեք:  27:)

Լավ էք հասկացել: Բայց այս հարցը շատ փափուկ է: Բոլոր տեսանկյուններից: Թերևս նախընտրելի է լռել դրա մասին:  21:)

Quote from: Mariam on January 25, 2007, 02:03:32 PM
Լավ էք հասկացել: Բայց այս հարցը շատ փափուկ է: Բոլոր տեսանկյուններից: Թերևս նախընտրելի է լռել դրա մասին:  21:)

Լավ, լռենք: 

QuoteՋնջեցի գրածս:

«Սպիտակ ցեղասպանություն» դարձվածքը հորինվել է Եվրոպայում ՝ փոքրամասնության մը մշակույթի հանդեպ կիրարված բացարձակ հերքմում , դրված ծանր արգելքը , ոչնչացնելու մտադրություն և քաղաքականություն նկարագրելու համար:
Սպիտակ ցեղասպանությունը կատարվում է այսօր Թուրքիայում, Հայերի և Քրդերի նկատմամբ: Կատարվեց ու կատարվում է դժբախտաբար աշխարհի շատ անկյուններում, «քաղաքակիրթ» կամ ոչ՝ պետությունների կամ խմբավորունների կողմից:
Նույնպես, կարելի է նշմարել «սպիտակ ռասսիցմ» մը շատ երկրներում, և մանավանդ՝ Հին Եվրոպայում:
Օտարին իր ինքնուրույն մշակույթով ապրելու իրավունքը հերքվելիս, միայն առաջացնում է ըմբոստություն երիտասարդների շարքերում: Ու հասցնում է ծայրահեղություններին:
Այս ամռանը Ֆրանսիայում «նվազ» կառքեր են այրվել երիդասարդների կողմից: Ոստիկանությանը հասցրել է հավասառակշռվել այնպիսի խուլիկանությունը:
Հիշում եմ երիտասարդական տարիներիս, երբ դպրոցներում դասավանդվում էր օտարների լեզուները իգաղթականների զավակներին ու թոռներին: Անցած ժամանակ է:
Չպատմեմ ձեզ, ինչքա՛ն արհամարհանքի ենք արժանացել մենք մեր հարևանների, դպրոցներում՝ տնօրենության, ուսուցիչների, կամ ծնողների կողմից, երբ Փարիզյան արվարձանում ենք ապրել: Օտար լեզու սովորելը երեխայիդ - Եվրոպական լեզուներից բացի - համարվում է ընբոստության ու արհամարանքի նշան:
Ուրիշի մշակույթը արհամարհելը ու լռեցնելու քաղաքականությունը համարում եմ սպիտակ ռասսիզմ:

Եթե տեսած լինեիք այն թաղամասերը, որտեղ խճողված ապրում են գաղթականների ՝ ֆրանսիացի դարձած այն երիտասարդները, որոնք հիմա ծայրահեղ շարժումների շարքում են հայտնվել: Օդակայանների շրջաններում, բարձր շենքերի թաղամասեր, կտրված բնության ամեն նշանից - Աստծու ստեղծագործության գեղեցկությունը փափկացնում է մարդու սիրտը - քաղաքների սրտերից հեռու, որպեսզի քաղաքների  քաղաքակիրթ դիմագծերը չաղավաղվեն... Զրկված՝ եվրոպական մշակույթի բոլոր ոլորտների դրսևորումնեից, լքված և  իրենց ուժերի ապավինված երիտասարդիւթյուն... Այդ թաղամասերում ֆրանսիացի ոստիկանը չի մտնում: Խուլիկանության համեմատությունը անմրցելի է, թմրեցուցչի, պոռնկության աղետները գագաթնակետի են հասել:
Նրանց բարկությունը արդարացված է - բայց ո'չ նրանց խուլիկայական արաքները: Արցախի թշվառությունը՝ դրախտային վայր է սրա բաղդատմամբ: Նրանք՝ ոչ արժանավոր կրթություն են ստացել, ոչ աշխատանք էլ կարող են ճարել: Նկատվում են իբրև անտաղանդ ու ապաշնորհ սերունդի:
Ռասսիզմը...

Ռասսիզմը Ֆրանսիայում ...- բայց  թեմայից դուրս չէ՞-...երիտասարդ մահմետական աղջիկների վրա դրված գլխաշորի շուրջ ծագած «պատերազմն» է: Կրթության նախարարության կողմից գլխաշորի մասին ընտրված խիստ արգելումը դպրոցներում:

Ռասսիզմի արմատը դժբախտաբար մեր բոլոր սրտերի միջից է անցնում: Խառնածին երեխաների երբեմն առօրեական դառն փորձառության մաս է կազմում:
Հետաքրքիր կլիներ իմանալ մեր սիրելի Պանտերայի կարծիքն ու փորձառությունը: Ավստրալիայից իր ուղարկած պատկերը կհարստացներ մեր մտածմունքների դաշտը...Նվազ հետաքրքիր չէր լինի Մանտարինկայի տեսակետը՝ Ռուսաստանից...Հայր Ղուկասի  հայացքը Իտալիայի վրա կհաստատեր, կամ կսրբագրեր Եվրոպայի մասին գծածս պաստկերը: Զոնարան կկարողանար մեզ համար գծել Կերմանյո հասարակության պատկերը:
Հայր Գրիգորը չի՞ կարող ասել մեզ, թե նկարագրածս Ֆրանսիան իրեն ծանո՞թ է, թե նա ուրիշ հայացք ունի...Ոչ վաղ անցյալում բազմատեսակ ռասսիզմի զոհ դարձած Ղարաբաղի զավակ՝ Մոնքի խոսքն էլ ազդեցիկ կլիներ... 
           Ձեր բոլորիդ՝ ծանոթների և դեռ անծանոթների կարծիքը խիստ կհետաքրքրեր մեզ բոլորիս...   13:)

QuoteՈչ վաղ անցյալում բազմատեսակ ռասսիզմի զոհ դարձած Ղարաբաղի զավակ՝ Մոնքի խոսքն էլ ազդեցիկ կլիներ...

             Մարիամ, բայց կարող ենք արդյոք ղարաբաղյան հիմնախնդիրը դիտարկել իբրև ռասսայական  հարց?

Այսպես կկոչէի ուրիշ ազգի նկատմաբ ատելության զգացումը: Թշնամու հող գրավելը նշանակում է նրան արժանի չհամարել ապրելու: Ռասսիզմի գագաթնակետը՝ ցեղասպանությունն է:
Կարծո՞ւմ էք, որ Թուրքը ցանկանում է միայն Հայի հողը վերցնել: Նաև Հային չի՞ ատում: Գարշելի այսպիսի ատելությունը կարող է շատ կոպիտ կամ նուրբ ու «քաղաքակիրթ» դրսևորում ստանալ: Բայց արմատը՝ ատելությունն է:
Ամենօրյա նվաստացումները, զոր ապրել էր Արցախցին, կամ արևմտահայը - երկրորդ կարգի քաղաքացի էր համարվում մահմետական Թուրքյայում  և այսօր էլ նույնն է տեղի ունենում - ռասսայական դրսևորումներ չե՞ն:
Կամ ասենք, որ մեծ մասշտաբով կարող է օգտագործվել մարդու սրտում թաքնվող ատելությունը՝ նրան չնմանողի նկատմամբ: Ու ռասսիզմի տալ ահավոր երես՝ պատերազմ կամ ցեղասպանություն:

Ձեր նշած ատելության զգացումը, Մարիամ, խիստ բնորոշ է մարդկային ցեղին և բնավ պարտադիր է չէ, որ այն ռասսայական խտրականությունից բխի: Դա այն ատելությունն է, որից մղված` Կայենը սպանեց Աբելին:

Ինձ թվաց, որ երբ ատելության, կամ հպարտության և նմանատիպ մեղքերը ազգովին են կատարվում, կստացվի ռասսիզմը և ռասսայական արաքները: Կարող են հանգել գագաթնակետին՝ ցեղասպանության:
Անձնական մեղք կա, և հետո նրա ընդհանրացումը ամբողջ ընկերության մեջ: Մեղսակցաբար մեղքը փոխանցվելիս մեկ քաղաքացուց մյուսին, չար ալիքի նման վարակվում է ամբողջ հասարակությունն ու հետևանքը բազմապատկված է:
Բայց անձնական կամ հասարակական մեղքի էությունը նույն է, ըստ իս. ատելություն-հպարտություն-անհանդուրժողություն անբաժան գործակիցները:

Հայերեն դժվար է գրել, բայց պորձեմ:
Իհարկե Ռուսաստանում կան կսենոֆբյական տրամադրություններ, բայց չեմ կարծում, որ դա հասնում է ռասիզմի մակարդակի: Այստեղ ուղղակի որոշ մասայի բթությունը օգտագործում են, քաղաքական ասպարեզում: Սա քաղաքական քարտ է իմ կարծիքով:

Quote from: Mariam on January 24, 2007, 11:08:13 PM
Սաթենիկ, չեմ խոստանում, որ անպայման կկարդամ: Քիչ Ժամանակ  ունեմ, ազատ ժամանակս անցկացնում եմ սրբերի մոտիկության մեջ: Անհավատների վերլուծումները շատ եմ կարդացել, հիմա ինձ քիչ օգուտ կբերեր:

Սիրելի Մարիամ, ինչպես կուզես, դա ընդամենը առաջարկ էր: Կուզեի որ զգույշ լինես որևէ մեկին հավատացող-անհավատ որակումներ տալուց, հատկապես եթե խոսքը վերաբերվում է հային: Ես շատ հայեր գիտեմ, որոնք եկեղեցի չեն գնում պարբերաբար, բայց երբ անալիզ եմ անում նրանց (գոնե ինձ համար տեսանելի) էությունն ու գործունեությունը, ապա հասկանում եմ, որ  քրիստոնյաներ են: Արի չմոռանանք, որ քրիստոնեությունը հայի մաշկն է, անկախ նրանից գիտությամբ է նա զբաղվում թե այլ գործով, զտարյունությամբ է հետաքրքրվում թե ոչ:
Էլ չեմ ասում, որ Հայ Եկեղեցին թերևս միակն է աշխարհում, որը գիտության հայտնագործություններից չի խորշել, չի ընկել ծայրահեղությունների մեջ, այլ ընդունել է դրանք ադեկվատ, սթափ կերպով ու բաց աչքերով:
Վերջապես, եթե որևէ գիտությանը ծանոթանալիս մենք սկսեինք ստուգել թե որքան հավատացող կամ անհավատ են այդ գիտության կարկառուն  ներկայացուցիչները, ապա մենք պիտի անտեղյակ լինեինք այսօր թե տարրական մաթեմատիկայից, թե կենսաբանությունից, թե պատմությունից, թե որևէ այլ ցանկացած գիտությունից:
Ինչ վերաբերվում է ժամանակիդ սղությանը, դա շատ լավ եմ հասկանում:

Սաթենիկ,
Պարզ ասա. կարդացի՞ր իմ գրածը ռասսիզմի մասին, դա ֆրանսական մտավորականության վերջին վերլուծումներն են:
Չեմ թերագնահատում Հայ Պրոֆեսորի տեսությունը, ու եթե ակնարկածդ գիրքը մի նոր հայտնություն է բերում, ապա, մեզ այդ բացատրիր:
Միթե մեջս առաջանա նրա ամբողջ գիրքը կարդալու ցանկություն...

Այո, Մարիամ, բոլոր գրածներդ էլ կարդացել եմ:
Ճիշտն ասաց ես ընդամենը արժեքավոր գրականության տեղ էի հուշում քեզ և այլ ընթերցողներին: Կուզես կարդա, իսկ չես ուզի՝ մի կարդա: 14:) Գիրք պատմել չեմ կարող :), ներիր, քեզ շահագրգռելու նպատակ էլ չունեմ, առավել ևս որ իմ ժամանակն էլ է շատ սուղ և դա մեկ գիրք չէ՝ միքանիսն են, ոչ էլ մեկ լեզվով է՝ հայերեն է և ռուսերեն:
Հետո, գուցե, եթե հնրարավորություն կունենամ, որոշ հետաքրքիր մեջբերումներ կանեմ:

Շնորհակալություն, Սաթենիկ: Մեր զբազվածությունը մեզ պարտադրում է ընտրություններ կատարել: Սակայն, քո շնորհիվ անդրադարձել եմ, որ մեր հայ մտավորականության գործերով՝ հրատարակված աշխատանքներով քիչ առիթներ եմ ունեցել կյանքումս հետաքրքրվելու: Աղջիկս - եթե ցանկանա - կլրացնի իմ այս պակասը...
Լավ է որ,գոնե մեր ունեցած ժամանակի սղությունը արգելք չէ , որ երբեմն իրար հանդիպենք այստեղ ու խոսակցեն... 21:)