Հունվ․ 18, 2013 | Տ. Ս. ՎՐԹԱՆԷՍ Ա. ՊԱՐԹԵՒ (87-100)
ԵԿԵՂԵՑԱԿԱՆ ԿՈՉՈՒՄԸ – Վրթանէս կաթողիկոսի եկեղեցական դառնալու պատմութիւնը։
Բայց եթէ Վրթանէս եկեղեցական չէր Հայաստան եկած ատեն, եւ իր կրտսեր եղբօրմէն առաջ եկեղեցականութեան չմտաւ, աներկբայապէս աւելի ոչ այդ կոչումը ընդունեցաւ, եւ քահանայական ու եպիսկոպոսական ձեռնադրութիւնները իր հօրմէն ստացաւ։ Այս կարծիքը բնական կերպով կը հետեւի Վրթանէսի հայրապետութեան անցնելուն մասին պատմիչներուն գործածած բացատրութենէն, վասնզի կը գոհանան յաջորդեաց զաթոռն (ԽՈՐ. 179), եւ եղեւ քահանայապետ (ԲԶՆ. 6) բառերով, ոչ ընտրութիւն, ոչ ձեռնադրութիւն, եւ ոչ Կեսարիայի խօսք չեն ըներ բնաւ։
Հունվ․ 18, 2013 | Տ. Ս. ՎՐԹԱՆԷՍ Ա. ՊԱՐԹԵՒ (87-100)
ԱՌԱՋԻՆ ԿԵԱՆՔԸ – Սուրբ Վրթանէսը մինչև կաթողիկոս դառնալը։
Վրթանէսի նախընթացային վրայ ալ խօսած գտնուեցանք, յիշելով իր ծնունդը (§ 46), առաջին կեանքը, եւ Հայաստան գալը (§ 73)։ Վրթանէս աշխարհիկ կեանք վարեց եւ ամուսնացաւ Կեսարիա եղած ատեն, բայց անորդի մնացած ըլլալով, աղօթքի եւ ուխտի դիմեց ․․․
Հունվ․ 18, 2013 | Պատմությունը
Մանկավարժ. գիտ. թեկնածու Վարուժան Կիրակոսյանի սույն հոդվածը 4-րդ դարում ապրած Գինդ Սլկունու մասին է։
4-րդ դարի կեսերին անապատական շարժումը, որը դարձել էր ժամանակի հասարակական, հոգևոր կյանքի ուշագրավ երևույթներից, ասպարեզ բերեց բազմաթիվ գործիչների, որոնց ջանքերով լուրջ քայլեր կատարվեցին քրիստոնեությունը Հայաստանում ամրապնդելու, ինչպես նաև հարևան երկրներում տարածելու գործում։
Հունվ․ 17, 2013 | Տ. Ս. ԱՐԻՍՏԱԿԷՍ Ա. ՊԱՐԹԵՒ (82-86)
ԱՐԻՍՏԱԿԷՍԻ ՄԱՀԸ – Արիստակէս հայրապետի մահուանն առնչուող պատմական իրադարձութիւնները․ Պատմութիւնը աղքատ է Արիստակէսի գործունէութեան մանրամասնութեանց մասին, եւ չի ներկայեր մեզի յատուկ եղելութիւններ նորա արդիւնաւորութիւնը բացատրելու համար։ Բայց ամենուն տեղ կրնայ անցնիլ իր հայրն ալ գերազանցած ըլլալուն վկայութիւնը (ԱԳԹ. 453)։
Հունվ․ 17, 2013 | Տ. Ս. ԱՐԻՍՏԱԿԷՍ Ա. ՊԱՐԹԵՒ (82-86)
ԽՈՍՐՈՎ ԿՈՏԱԿ – Խոսրով Կոտակի գահ բարձրանալու նախադրեալները․ Տրդատի սպանութիւնը դիւրութիւն ընծայեց նախարարներուն փառասիրական ձգտումներում, եւ գլխաւորներ՝ մանաւանդ սահմանագլուխներու կողմնապետներ, փութացին ինքնագլուխ իշխանութիւններ կազմել, որոնց մէջ յանուանէ կրնանք յիշել Սանատրուկը Փայտակարանի, Բակուրը Աղձնեաց, եւ Արքեղայոսը Ծոփաց նահանգներուն մէջ։
Հունվ․ 17, 2013 | Տ. Ս. ԱՐԻՍՏԱԿԷՍ Ա. ՊԱՐԹԵՒ (82-86)
Տրդատ թագաւորի մահուան պատմութիւնը․ Այդ միջոցին մէջ կ’իյնայ Տրդատի մահը։ Խորենացին ցաւալի շեշտով մը կը սկսի այդ եղելութեան պատմութիւնը. Ամաչեմ, կ’ըսէ, ասել զճշմարտութիւնն, մանաւանդ թէ զանօրէնութիւն եւ զամբարշտութիւն ազգիս մերոյ (ԽՈՐ. 181)։ Հայոց դարձին պատմութեան մէջ, որչափ գործ եւ արդիւնք կը վերագրուի Գրիգորի, նոյնչափ մըն ալ պէտք է տալ Տրդատի, որ իրօք եւ ճշմարտութեամբ առաքելակից եւ լուսաւորչակից մը եղաւ Հայաստանի մէջ։
