ՊԱՊԻ ՍՊԱՆՈՒԹԻՒՆԸ (164)

Խորենացի Պապի անօրէնութիւններէն տեղեկութիւն չունի, միայն կ’ըսէ, թէ՝ արհաարհեալ նշկահեաց Յունաց կայսրը, եւ սկսաւ պատրաստիլ ի պատերազմ (ԽՈՐ. 229)։ Թերեւս Պապ Տերենտիոսի ընթացքէն զզուած Պարսից կողմը միտում ունեցած ըսէինք, եթէ նախընթացաբար չգիտենայինք որ այս Տերենտիոսի...

ՊԱՊԻ ԿԵՆՑԱՂԸ (163)

Շահակի հայրապետութեան առաջին տարին Պապի թագաւորութեան վերջին տարին եղաւ։ Պապ մէկ կողմէն իր զեղխ եւ անառակ կեանքին հետեւող, եւ երիտասարդական անխորհուրդ թափէ վարուած, երկրին բարօրութեան հոգ տանող չէր. միւս կողմէ անձնասէր եւ շահասէր խորհրդականներէ շրջապատեալ լուրջ...

ԸՆՏՐՈՒԹԻՒՆԸ ԵՒ ԸՆԹԱՑՔԸ (162)

Շահակին վրայ զանազան անգամներ խօսելու առիթ ունեցանք, որով նորա նախընթացը բացատրուած եղաւ։ Լուսաւորչի ժամանակէն նախապատիւ ճանչցուած՝ Աղբիանոս եպիսկոպոսի հաւանաբար թոռը, Մանազկերտացեաց ազգատոհմին պետը, Մանազկերտի եւ Հարք գաւառի, այժմեան Մանազկերտի եւ վերին Պուլանըքի՝...

ԻՆՉ ԻՆՉ ՏԵՍՈՒԹԻՒՆՆԵՐ (161)

Կեսարիոյ հետ յարաբերութեանց խնդիրին վերաբերեալները ամփոփելու համար, քանի մը մանր կէտեր ալ յիշենք։ Ներսէսի կենսագիրը կ’ըսէ, թէ` վիպէ վասն այսորիկ եւ Մեծն Սոկրատ պատմագիրն, եւ թէ` սուրբ ժողովն, որ եղեւ ի Կոստանդնուպոլիս սահմանեցին, զի Երուսաղէմ, Կիպրոս եւ Հայք...

ԻՆՔՆԱԳԼՈՒԽ ԱԹՈՌ (160)

Կեսարիոյ եւ Հայոց աթոռներուն յարաբերութիւնները կ’երեւի թէ ուրիշ ժամանակներ ալ տեսակ մը խնդրոյ նիւթ եղած են, որ անոնց խզուելուն կերպ կերպ մեկնութիւններ փնտռուած են։ Ասոնցմէ մէկն է եւ այն ձեւը, զոր տուած է Ներսէսի հին կենսագիր մը, որուն հետեւած է նաեւ Պատմաբան...

ԲԱՐՍԵՂԻ ՅԱՐԱԲԵՐՈՒԹԻՒՆՔ (159)

Բուզանդ անուն չի տար, թէ այդ որոշումները տուող Կեսարիոյ եպիսկոպոսը ով էր, սակայն ժամանակագրութիւնը ցոյց կու տայ, թէ պէտք է Բարսեղ Կեսարացին ըլլայ, որ 370էն մինչեւ 379 Կեսարիոյ աթոռին վրայ էր, եւ ան միայն կրնար 373ին որոշումներ տալ։ Եթէ որեւէ աննշան եւ անծանօթ անձ մը...