Գլխաշոր

[Mariam]

Խոսքս ուղղված է հարգելի Հայր Հ-ին, որ ցանկացել է արձագանք ստանալ իր հորդորներին:
Անօգուտ է մեզ խորհուրդ տալ հագուստի վերաբերյալ: Որովհետև կացությունը մեզանից կախված չէ, ու գոնե այս ոլորտներում մարդ – թե կին – հավատացյալը ի վիճակի է կողմնորոշվելու լավագույն լուծման մասին:
Ասացիք, թե սեվ հագուստ չպիտի հագնենք ամուսնության պարագային, կամ թաղման պարագային: Բոլորովին ճիշտ եք մտածում: Բայց իմացեք, թե այստեղ՝ Արցախում, ինչքան ենք տառապում տարբեր գույն ունեցող զգեստ գտնելու համար: Երևի՝ դպրոցական պարտադիր համազգեստի հետ առընչված հարց է: Ուրիշ, գունավոր զգեստները ըստ «մոտայի» են, ու շատ հաճախ անպարկեշտ և ինձ և աղջկա համար: Ուրեմն՝ հագնում եմ պարկեշտ զգեստը, նույնիսկ եթե նա սեվ է լինում: Դպրոցի համար, չմոռանաք, որ սեվ զգեստը պարտադիր է երեխաների համար: Գոց կապույտ գույնի զգեստ գտնելը անհնարին է: Այս գույնի կերպասն իսկ չկա: Զգեստ կարելը միշտ հնարավոր չէ:
Գլխաշորի վերաբերյալ... մեզ բոլորի կողմից սիրված Սուրբ Մարիամ Աստվածածինը ոչ միայն գլխաշորով էր Տաճար մտնում ու աղոթում, այլ անպայման - տատիկիս նման – ամբողջ օրը,տարվա բոլոր եղանակներին , գլխաշորը նրանից անբաժան էր: Սուրբ Մարիամ Աստվածածինը, կամ մեր հարգելի ու սուրբ Հայ կանայք տարբեր ձևով չէին կարողանում անել, որովհետև դա հակասում էր իրենց ապրած միջավայրի սովորույթներին, կլիներ անպարկեշտություն: Բայց տեսեք, թե ինչ է պատահում հիմա. եկեղեցի մտնելիս, կինը դնում է մի գլխաշոր, որը զարդարանքի նման է, ժանյակի նման է, ամբողջ գլուխը չի ծածկում, թափանցիկ է ու նախշուն: Կարծես՝ կինը դարձել է մի տիկնիկ, որը անպայման գեղեցիկ պիտի երևա, նույնիսկ եկեղեցո'ւմ, ու այդ «գլխաշորը» զարդարանք է իր գլխուն:- Ուրիշ զարդարանք, նման այն զարդարանքներին, որի օգտագործող կանանց դատապարտեց Եսայի մարգարեն: Գլխաշորը կորցրել է պարկեշտության իր բուն իմաստը:
Եկեղեցի մտնելիս, պարտադիր եմ մտածել Աստծու մասին, ու աղոթել: Էլ ի՛նչ գլխաշորի մասին հոգ տանելը: - Բայց գլխաշորս գրեթե միշտ պայուսակում է, եթէ հարկավոր է՝ կկապեմ: Խնդիր չկա: Եթե պատահում է՝ մոռացել եմ, բայց ցանկանում եմ Եկեղեցի մտնել ժամերգության ատեն, չեմ վերցնում իմ տրամադրության տակ գտնվող զարդարված գլխաշորերից, կամաչեի, որ դուք ինձ տեսնեիք այս վիճակում՝ զարդարվա՛ծ գլխով: Դա հակասում է իմ ներքին համոզումներին, ու ինձ կթվեր, թե ծպտվել եմ Աստծու առաջ: Մյուս կողմից, չեմ կարծում, թե եկեղեցին իմ տնից բնությամբ տարբեր լինի: Նշանակալի խոսքերում՝ «Եթե ցանկանում ես աղոթել, տան դուռդ փակիր ու աղոթիր քո երկնավոր Հորը: », գլխաշորի մասին ակնարկություն չկա, ոչ էլ տղամարդկանց ու կանանց տարբերության մասին: Այս բոլոր օրենքները, զոր Եկեղեցին պարտադրում է, պիտի քննենք, որպեսզի գոնէ օրենքը հարգելիս, չպիտի շեղենք օրենքի հոգուց: - Գլխաշորի իմաստը պարկեշտությունն է: Կարող եմ առանց գլխաշորի շատ համեստ տեսք ունենալ. համեստ հագուստ ու ընդհանրապես առանց զարդարանքի, առանց սանտրվածքիս զարդարանքի կանգնել Աստծու առաջ, չներկված մազերով, երեսով ու հոգով: Ու կարող եմ գլխաշորով հոգ տանել իմ արտաքին տեսքի համար, ու այնպես անել, որպեսզի գլխաշորն իսկ ծառայի հրապուրելու իմ նպատակին: Կամ անպարկեշտ հագուստի վերև գլխաշոր կապել:
Շատ անգամ ինձ թվաց, թե Հայ կինը տեսակ մը ստրուկ է հրապուրիչ լինելու ցանկության, ու արևելքը նրան պարտադրում է այս դերից չհեռանալուն:
Աղոթական կյանքի տարրական փորձառությունը մեզ համոզում է, թե աղոթքի իսկությունն ու պտուղն առընչված չեն արտաքին դրսևորումներից մեկն ու մեկի հետ: Իսկական խոնարհությունը - որ կանանց հատուկ չէ, ու նաև տղամարդկանց պարտադրանքն է աղոթքի ատեն - ոչ մի կապ չունի կերպասի մի կտորի հետ, որին սակայն հագնում ենք, իբրև մեր նախնիների համեստության նշան, իրենց ապրած դարերի հատուկ միջավայրի սովորույթի համաձայն:
Աստված օգնական:

[Legna]

Մարիամ հիացած եմ ,այս ինչքան բան գիտես  ,ես եմ տկար ու անխելք.Աստվածաշնչի նկատամբ, նկատի ունեմ ,թե չէ էնպես ...

[Hasik]

Չնայած այս թեմային վաղուց չեն անդրադարձել, բայց կուզեմ հիմա նշել նաև իմ կարծիքը գլխաշոր կապելու վերաբերյալ:
        Մարիամը ճիշտ է, որ գլխաշոր կապելը պարկեշտության նշան է, որ շատերը կարող են այն կապել, բայց իրականում անպարկեշտ վարք ունենալ, բայց այս հարցին եկեք մեկ այլ տեսանկյունից նայենք:
       Մեր հասարակությունում շատ կանայք ու աղջիկներ ուղղակի ամաչում են գլխաշոր կապել, անգամ բացասաբար են վերաբերում այդ երևույթին, մի մասն էլ ուզում է կապել, սակայն վախենում է հասարակության կարծիքից, թե ի?նչ կասեն իր մասին, մյուս խումբը չգիտի դրա խորհուրդը: Ես էլ եմ այդ վիճակների մեջով անցել, բայց վերջնականորեն որոշեցի, որ պետք է գլխաշոր գցեմ այն դեպքից հետո, երբ մի անգամ Սբ. պատարագը վերջանալուց հետո  (այս անգամ էլ գլխաշոր չէի կապել) նայեցի Մարիամ Աստվածածնի պատկերին, որ խորանի վրա է, տեսա, որ գլխաշորով փաթաթված է նրա գլուխը, կարծես թե ես դա առաջին անգամ էի նկատում, ու այնպիսի մի հետաքրքիր զգացողություն եղավ մոտս, կարծես թե մեկն ասում էր, որ Մարիամ Աստվածածինն այդքան սուրբ է եղել իր կյանքում, նրանից սուրբ կին չկա աշխարհի վրա, գլուխը ծածկած է, ապա դու ինչո?ւ չես անում դա:
Չգիտեմ, թե ով ոնց կընկալվի իմ այս գրածը, բայց դա ինձ համար հայտնության նման մի բան էր, ու ես դրանից հետո, որպես կանոն, առանց գլխաշոր եկեղեցի չեմ մտնւմ, այն միշտ իմ պայուսակում է:
       Բայց խորհուրդ կտայի, որ դա ձևականորեն չանեն հայ աղջիկներն ու կանայք:

[Petros]

Կորնթացիների նամակում ասվում է, որ կինն աղոթելիս պիտի ծածկի իր գլուխը նման այն հրեշտակների, որոնք Աստծո պաշտամունքին իրենց թևերով ծածկում են իրենց երեսը:

[Tigran]

Կորնթացիների նամակում ասվում է, որ կինն աղոթելիս պիտի ծածկի իր գլուխը նման այն հրեշտակների, որոնք Աստծո պաշտամունքին իրենց թևերով ծածկում են իրենց երեսը:

Պետրոս, խոսքերս խիստ մի ընդունիր, բայց Կորնթացիների նամակում Պողոսը նման համեմատություն չի անում: Պողոսը այսպես է գրում`

1 Կոր 11:10  Նրա համար պետք է, որ կինը շուք/իշխանություն/ դնի գլխի վրա հրեշտակների համար:

Եվ ելնելով նրանից, որ հրեշտակները երեսները փակում էին որպես խորհուրդ այն բանի, որ Աստծուն ոչ ոք չի տեսել և չի կարող տեսնել, իսկ կանանց գլուխը ծածկելը, որպես տղամարդուն գլուխ ընդունելու նշան, ապա այստեղ նման մեկնություն և համեմատություն չի կարող լինել:

[Tigran]

Ես հավատում եմ, որ գլխաշորը երբեք չի եղել և չի կարող լինել Աստվածպաշտության պայման:

1 Կոր 11:3-16 համարներում Պողոսի հիմնական թեման իշխանության և դիրքերի դասակարգումն է: 

11:3  Բայց կամենում եմ, որ դուք գիտենաք, թե ամեն մարդու գլուխը Քրիստոսն է, և կնոջ գլուխը մարդը, և Քրիստոսի գլուխն Աստված:

Եվ մնացած բոլոր օրինակները Պողոսը բերում է այս հիմնական միտքը բացատրելու համար:

Իսկ 11:16 համարում Պողոսը գլուխը ծածկելու համար օգտագործում է սովորություն բառը: Կրկնում եմ սովորություն բառը: Ինչը նշանակում է, որ գլուխը ծածկելը վարդապետություն կամ Աստվածպաշտության պայման չէր առաջին դարում: Իսկ սովորույթները ձևավորվում են տվյալ մշակույթի թելադրանքով, և կարող են փոփոխվել:

Ուսումնասիրելով առաջին դարի Հունահռոմեական մշակույթը, հատկապես Պլուտարքոսի <Բարոյականության մասին> աշխատությունը, Ապուլեոսի <Ոսկե էշը> կամ Արիստոֆանի պիեսները, հասկանալի է դառնում, որ այդ մշակույթում կանայք գլուխները ծածկում էին ի նշան հնազանդության իրենց ամուսիններին, իսկ անառակ կանայք հակառակն էին անում:

Հավանաբար Կորնթոսի Եկեղեցու կանայք <Քրիստոսով ազատություն>-ը ծայրահեղության էին հասցրել, և խախտում էին տղամարդու գլուխ լինելու Աստվածաշնչյան սկզբունքը, և միևնույն ժամանակ գլխաշոր չգցելով գայթակղություն էին դառնում հեթանոսների համար: Դրա համար էլ Պողոսը հորդորում էր չհակառակվել ընդունված սովորույթին: 11:16

Այսօր այդ սովորույթը չկա, և Քրիստոնեա կինը ազատ է ծածկել կամ չծածկել գլուխը, բայց պարտավոր է պահել տղամարդու գլուխ լինելու սկզբունքը:

Ի լրացում գրածիս, ուզում եմ միտքս ամփոփել Հիսուսի խոսքերով`
Հովհաննես 4:23  Բայց ժամանակ կգա, և հիմա է, որ ճշմարիտ երկրպագողները հոգով և ճշմարտությունով կերկրպագեն Հորը, որովհետև Հայրն էլ այսպես է ուզում իր երկրպագողներին:

Աստծուն երկրպագում ենք հոգով, և ոչ մի նյութական բան չի կարող ոչ արգելք հանդիսանալ, ոչ էլ միջոց կամ պայման:

[Petros]

Նրա համար պետք է, որ կինը շուք/իշխանություն/ դնի գլխի վրա հրեշտակների համար:

Ձեր մեջբերածը բառացիորեն թարգմանությունից է, իսկ ես չէի արտագրել տողերը, այլ իմաստային էի գրել, այնպես ինչպես հասկացել եմ:
Իմաստային թարգմանությամբ Կտակարանում այսպես է ասվում. "Ահա, թե ինչու աղոթելիս կինը պետք է քողով ծածկի իր գլուխը, ինչպես, որ հրեշտակներն են ծածկում իրենց դեմքը Աստծու ներկայությամբ": (Ա Կոր. 11:10)

[vahan]

Ես հավատում եմ, որ գլխաշորը երբեք չի եղել և չի կարող լինել Աստվածպաշտության պայման:

Ա.կորնթ.11.5
ՙԱմեն կին որ գլուխը բաց աղոթքի կկանգնի կամ մարգարեություն կանի .անպատվում է իր գլխին՚

Իսկ 11:16 համարում Պողոսը գլուխը ծածկելու համար օգտագործում է սովորություն բառը: Կրկնում եմ սովորություն բառը:

Տիգրան ջան էս ի՞նչ ես ասում։ Սովորություն բառը լրիվ այլ իմաստով է ասվում քո մեջբերումում։ խնդրեմ՝
ՙՍակայն եթե մեկը հակառակվել կուզի դրան(կոնկրետ գլխաշորին) մենք այդպիսի սովորություն չունենք.և ոչ էլ Աստծո  եկեղեցիները՚։
Այսինքն՝Աստծո եկեղեցիները առանց գլխաշորի պաշտամունք անելու սովորություն չունեն.և ոչ էլ վիճելու։