Ինչո՞ւ լքեցիր

[Anna]

"Էլի՛, էլի՛, լա՞մա սաբաքթանի" - "Աստվա՛ծ իմ, Աստվա՛ծ իմ, ինչո՞ւ լքեցիր ինձ":
(Մատթ. 27. 46)

Ինչո՞ւ է ասում այս խոսքերը Քրիստոս: 

[Mariam]

Մաղաքիա արքեպիսկոբոս ու պատրիարք Օրմանյանի մեկնաբանությունը – «Համապատում» գրքից - հետևյալն է. (Էջ 797)
«Հիսուսի արձակած հառաչանքը բուն եբրայերեն բառերով են մեջ բերում ավետարանիչները. «Էլի, Էլի, լամա սաբագթանի», կամ ավելի ճշտությամբ «Էլօի, Էլօի, լեմա սաբագթանի», որ թարգմանվում է «Աստվա'ծ իմ, Աստվա'ծ իմ, ընդե՞ր թողեր ցիս:» Բնագրային լեզվով մեջբերելու երկու պատճառներ կարող ենք նշել: Մեկը՝ այդ հառաչանքի տեղիք տված բառախաղի բացատրությունը տալ, մյուսը՝ խոսքերը սաղմոսից վերցրած լինելով, նույնիսկ նվիրական բառերը հիշված լինելու համար:
«Էլի, Էլի»-ն կամավոր փոփոխությամբ, իբրև «Էլիա, Էլիա» ընդունելով, այն Եղիա մարգարեին ուղղված դիտեցին և սկսեցին չորս կողմից ծիծաղելով կրկնել. «Եղիային է դիմում, Եղիային է կանչում, տեսնենք Եղիան կգա՞ արդյոք՝ իրեն խաչից ցած իջեցնելու:» Քահանայապետնետն ու դպիրները, Սուրբ Գրքի հմուտ անձինք, անշուշտ չէին կարող սաղմոսի ծանոթ մեկ համարը չիմացության տալ, հետևաբար լոկ ծաղրական և կամակոր մի խաղ էր իրենց արածը: Իսկ Եղիային վերաբերելու փաստը կապ ուներ Մեսիական խնդրի հետ, իբրև Եղիան պիտի լինէր Մեսիայի կարապետը՝ Մաղաքիայի մարգարեության համապատասխան ( Մաղ. Գ5)  և սրանով Հիսուսի՝ Մեսիա հռչակած լինելն էր ծաղրում, երբ Եղիայի օգնության է կանչում, ասում էին նրանք: Ոմանք հռովմեացի զինվորների տգիտությանն էին վերագրում Աստծու անունը Եղիայի անվան հետ շփոթելը, սակայն հռովմեացի զինվորները ոչ եբրայերեն գիտեին, և ոչ էլ Եղիային էին ճանաչում, որպեսզի այս տեսակ բառախաղ կարողանային ստեղծել:
Պատահածը բանիմաց դպիրների և հմուտ քահանայապետերի կամավոր և ծաղրական աղավաղման հետևանքն էր:
Հիսուսի արձակած հառաչանքը քանիցս հիշատակված ԻԱ (21) սաղմոսի առաջաբանն է. «Աստուած, Աստուած իմ, նայեաց առ իս, ընդե՞ր թողեր զիս, հեռի եղեր ի փրկութենէ իմմէ վասն բանից անցանաց իմոց»: Այս սաղմոսից քանի-քանի համարներ արդեն հիշեցինք, որոնք ավետարանիչների կողմից իբրև մեսիական մարգարէություն էին ընդունում, և որոնք շատ պատշաճում էին Հիսուսի չարչարանքներին և խաչելությանը: Քրիստոնյա մեկնիչներն ամբողջ սաղմոսը իբրև մեսիական մարգարէություն են ընդունում և չպիտի հանդուգն և անհավանական ենթադրություն համարվի, եթե ասենք, որ Հիսուս Իր վերջին րոպեներին բարձրաձայն սկսած սաղմոսը շարունակում է լռությամբ, ամբողջաբար այն ասելով՝ մարգարեության և Իր փրկագործ մահվան խորհուրդը հաստատեց: Այդ սաղմոսի միջից ոմանք որոշ բացատրություններ Հիսուսի հարմար չեն գտնում, որոնք հանցանքի խոստովանություն են պարունակում, ինչպես, օրինակ, «Վասն բանից հանցանաց իմոց: Այլ ես որդն եմ, և ոչ եմ մարդ, նախատինք մարդկան, և արհամարհանք ժողովրդոց»: (ՍԱՂՄ. ԻԱ 1 և 7) Սակայն պետք չէ մոռանալ, որ Հիսուս մարդկության մեղքն Իր վրա վերցնելով, նրանց մեղքերի ծանրությունն էր կրում, իբրև թե Ինքն է նույն մեղքերի պարտավոր, հետևաբար այդ տեսակետով ավելի հարմար է նկատել փրկագործության խորհրդի հետ հարմար գալը, քան թե արհամարհությունը: Այդ մտքով էր վաղուց ասվել մարգարեի բերանով. «Նա զմեղս մեր բառնայ եւ վասն մեր չարչարի, եւ մեք համարեցաք զնա ի ցաւս եւ ի հարուածս եւ ի չարչարանս իբրեւ յԱստղուծոյ. բայց նա վիրաւորեցաւ վասն մեղաց մերոց, եւ պատժեցաւ վասն մերոց անիրաւութեանց» (ԵՍ. ԾԳ 4-5)»

[Abegha]

Հուսամ Մարիամի մեջբերած բացատրությունից հետո հստակ է հարցիդ պատասխանը։

[Anna]

Haskanali e, shnorhakal em.

[Mariam]

Սիրելի Աննա, մի վրիպակ եմ սրբագրել  «Այս սաղմոսի միջից ոմանք որոշ բացատրություններ Քրիստոսի հարմար չեն գտնում ...» 7երրորդ տողում վերջից առաջ: