Ինչպես տեսնում եմ, կանայք շատ կայուն կերպով ցանկանում են պաշտպանել իրենց իրավունքները և այստեղ, ինչպես և ռուսերեն բաժնում, հաճախ հարցեր են առաջ քաշում իրենց իրավունքների համար։
Այստեղ ես ցանկանում եմ անդրադառնալ որոշ սկզբունքների, և այս՝ ոմանց համար շատ ցավոտ հարցին, այն է՝ ինչո՞ւ են կանանց իրավունքները այսքան սահմանափակ եկեղեցում և ինչո՞ւ կինը բերանը փակ պետք է միայն ունկնդրի դերում լինի, և կարծես իր դերը սահմանափակվում է եկեղեցում միայ հոգոց հանելով։
Նախ այս առումով պետք է անդրադառնալ և նկատի ունենալ «Աստվածային բնական և դրական իրավունքը»։
Բնական աստվածային իրավունքը Աստուծո կողմից մարդու մեջ դրված անխախտելի սկզբունքներ են, որոնք հիմք են հանդիսանում մարդկային բոլոր տեսակ հարաբերությունների համար։ Օրինակ մարդուն անհրաժեշտ չէ, որ որևէ տեղ գրված լինի, որ ծնողը պետք է սիրի իր զավակին։ Սա Աստուծո կողմից դրված է մարդկային բնության մեջ։
Բնական աստվածային իրավունքը մարդկային որևէ իշխանության կողմից փոփոխման ենթակա չէ։
Դրական աստվածային իրավունքի մեջ են մտնում միայն այն պատվիրանները կամ օրենքները, որոնք գրվել են (կամ փոխանցվել են) ուղղակի Աստուծո թելադրանքով։ Օրինակ Աստվածաշնչում Պողոս Առաքյալի շատ խոսքեր Դրական աստվածային իրավունքի մաս չեն կազմում, մինչդեռ Հիսուսի խոսքերը՝ այո՛։
Դրական աստվածային իրավունքը մարդկային որևէ իշխանության կողմից փոփոխման ենթակա չէ։
Այսու ցանկանում եմ անդրադառնալ և ասել, որ ահավասիկ բնական աստվածային իրավունքի մաս է կազմում ինչպես ամուսնական իրավունքի այն հարցը, որ ամուսնություն է համարվում կնոջ և տղամարդու միությունը, այնպես և նույն իրավունքի մաս է կազմում այն հարցը, որ ընտանիքի գլուխը հայրն է։ Այս բաները Աստուծո կողմից մարդկային բնության և էության մեջ դրված են ու որևէ իշխանություն ի զորու չէ փոփոխելու։
Ահա, թանկագին ֆորումցիներ, ցանկանում եմ նշել, որ ընտանիքում ամեն մեկն իր դերն ունի, ինչպես կարդում ենք արդեն Սբ. Գրքի մեջ։ Զավակը չի կարող ապտակել իր ծնողին, որովհետև ընտանիքի մեջ իր դիրքը թույլ չի տալիս այդ, այլ պետք է հնազանդ սիրով պատվի իր ծնողին։ Համապատասխան վերաբերմունքով, Պողոս առաքյալի սիրո խրատի համաձայն, մյուս անդամները։ Հետևաբար ընտանիքի անդամն իր դերն ու իրավունքներն ունի տան մեջ, մայրը՝ մայրական, հայրը՝ հայրական։ Ինչո՞ւ ենք մենք անընդհատ շփոթում և ցանկանում, որ մայրը կատարի հոր իրավունքները, և հակառակը։ Այսպես նաև Եկեղեցին, որ մեր մեծ ընտանիքն է, և այնտեղ քահանան, որ շատ խորհուրդների ընդ մեջեն խորհրդանշում է Քրիստոսին, չի կարող կին լինել, ինչպես ոմանք, հավասարության շինծու, ժամանակի ոգու որոշ խաբկանքներով տարված, ցանկանում են բոլորի հավասարություն, որը տանում է մի կատարյալ քաոսի։
Ինչպես որ Աստվածամայրը Եկեղեցու գերագույն սուրբն է, սակայն չի համարվում Առաքյալ, այսպես և անթույլատրելի է, որ տան բոլոր անդամները հավասար իրավունքներ ունենան, որովհետև յուրաքանչյուրն իր առաքելությունն ու դերն ունի տան՝ ընտանիքի մեջ։ Ինչպես Պողոս Առաքյալն է ասում՝ մեկ մարմնի տարբեր անդամներ ենք, և չպետք է համառորեն ցանկանանք, որ աչքը ոտքի դեր կատարի։
Սա ընդհանուր մոտեցումների հարցում։
Այս ամենից զատ, անշուշտ, կարող են եկեղեցու կամ ընտանիքի կյանքում լինել որոշ դերակատարություններ, որտեղ կինն էլ կարող է իրեն հրաշալիորեն դրսևորել, բայց կարծում եմ, որ չպետ է շփոթենք մարդկանց տեղն ու դերը, ինչպես և՝ առաքելությունը։
Ի վերջո, եթե կարծում ենք, որ կնոջ դերը եկեղեցում նսեմացված է.
Այսօր գրեթե բոլոր եկեղեցիների Սբ. Պատարագի դպրաց դասի 70%–ը կանայք են, մաս են կազմում ծխական խորհուրդներում, գոյություն ունեն տիկնանց միություններ, սակայ չկան տղամարդկանց միություններ, երիտասարդաց միությունների ակտիվիստները հիմնականում օրիորդներն են, եկեղեցու ուսուցիչների 90%-ը կանայք են, սարկավագուհիներ ենք ունեցել, մայրապետներ և այլն։ Այսպես դեռ կարելի է թվարկել։ Եվ մի՞թե այս ամենը մասնակցություն չէ եկեղեցու անմիջական կյանքին։ Էլ չասեմ, որ եկեղեցականի կողմից ստեղծված ֆորումի մեծամասնությունը դուք եք 21:) և աստվածաբանական տարբեր հարցերի շուրջ, ամբողջ աշխարհով մեկ, ազատորեն արտահայտում եք 31:) ձեր մտածումները։
Շնորհակալություն։
Հայր սուրբ, ներեցեք. կարո՞ղ եմ հարց տալ. իսկ Սուրբ Պողոսի այն խոսքերը, որոնք ո'չ բնական աստվածային իրավունքի և ո'չ դրական աստվածային իրավունքի մաս են կազմում, և որի վրա է հիմնված եկեղեցու առօրեական կարգուկանոնը, կարելի՞ է համարել, թե կարող են փոփոխության ենթարկվել:
Մարիամ ջան, քեզ մի բան ասեմ. Չգիտեմ ինչպես է իրավիճակը հայաստանում բայց սփյուրքում կանայնք բավականին մեծ իրավունք են ստացել եկեղեցում: Օրինակ եկեղեցական եւ թեմական վարչություններում 'ատ հաճախ անդամների մեծ մասը կանայք են, իսկ օրինակ Գերմանիայում համայնքների ատենապետ շատ համայնքներում կանայք են ընտրվում... Եթե նայեք կաթոլիկ կամ ուղղափառ եկեղեցիներ կարգն ու կանօնը, կտեսնեք, որ այդպիսի իրավունք կանայք այդ եկեղեցիներում չունեն: Եւ ինչ թաքցնեմ մեղքս, ես ժամանակ է լինում որ ցավում եմ, որ մեր եկեղեցին կանանց այդպիսի իրավունք է տալիս: Ասեմ ինչու. պատկերացրեք որ կինը, համայնքի ատենապետ լինելով Առաջնորդի եւ հոգեւոր հովվի հետ նստում չանայա ծեծում, սրանց վրա ձայն բարձրացնում եվ ասում որ համայնքի ատենապետը ինքն է, եթե սրբազանն ու հայր սուրբը իրեն չլսեն ռոճիկները կկտրի....ինչ ասեմ....
Զոնարա, բայց կարծում եմ, որ նույն բանը եթե աներ տղամարդ ատենապետը`Առաջնորդի եւ հոգեւոր հովվի հետ նստեր չանայա ծեծեր, սրանց վրա ձայն բարձրացներ և ասեր, որ համայնքի ատենապետը ինքն է, եթե սրբազանն ու հայր սուրբը իրեն չլսեն ռոճիկները կկտրի և այլն (իսկ դա նույնքան հնարավոր է), միթե նույն ձևի տգեղ և սարսափելի չ՞է: Այստեղ գենդեռային, այսինքն սեռական հատկանելիությունը կապ չունի:
Կարելի՞ է այդպիսի սպառնալիք ուղղել հոգևորականին: Եկեղեցական վարչություններին անդամ լինելը պահանջում է ծառայության հոգի ունենալ բոլորի նկատմամբ, և առաջին հերթին՝ հոգևորականների նկատմամբ: Կարելի՞ է երևակայել, որ վարչություններում չտիրապետի ծառայության ոգին: Կամ ինչպիսի ծանր անհասկացողություն կար վարչությոան ու հոգևորականների միջև, որպեսզի այդպիսի տհաճ խոսքերը ասվեն...Կարո՞ղ էք ասել, թե ինչպիսի խնդրահարույց կացության առաջ էին գտնվում բոլորը:
Ձեզ հավատում եմ ու ափսոսում: Նույնաժամանակ, անդրադառնում եմ, որ ես անձամբ շատ համառ եմ իմ ընտրությունների մեջ, ու չեմ զիջել քահանաներին մի քանի հարցերում - դրա պատճառով մերժվել եմ որպես հոգևոր խորհրդի անդամ...
Quote from: Mariam on December 25, 2006, 05:27:06 PM
Հայր սուրբ, ներեցեք. կարո՞ղ եմ հարց տալ. իսկ Սուրբ Պողոսի այն խոսքերը, որոնք ո'չ բնական աստվածային իրավունքի և ո'չ դրական աստվածային իրավունքի մաս են կազմում, և որի վրա է հիմնված եկեղեցու առօրեական կարգուկանոնը, կարելի՞ է համարել, թե կարող են փոփոխության ենթարկվել:
Այո, հնարավոր է։
Այս «հնարավորին» հասնելու համար, սակայն, երբեմն անհրաժեշտ կլինի ոչ միայն համբերություն ու հնազանդություն, այլև հաստատակամություն ու նպատակաուղղված ջանքեր:
Զոնարա, մենք թեմայից չենք շեղի, եթե մեզ բացատրեք վարչության անդամ այս կանանց վրդովման պատճառը: Հավանաբար իրենց խնրդանքը հասկացնելու հնարավորությունից զրկված, իրենց «իրավունքները» փորձել են հասկացնել վերջին ու ծայրահեղ - նաև կոպիտ - ձևով: Իսկ ի՞նչ էր՝ հոգևորականների ու կանանց միջև ծագած վեճը:
Կուսակրոն կանանց մասին եւ կանանց իրավունքը ընդհանրապես մի շատ հետաքրքիր եւ լուրջ նյութ է: Ընդհանրապես այստեղ հարկ է մտածելու թէ մեր եկեղեցու ավանդություններից եւ կանոններից որոնք են անփոփոխ եւ որոնք ոչ: Իմ անձնական կարծիքը կուսակրոնների վերաբերյալ ընդհանրապես այն է, որ մեր Եկեղեցին այսօր կարիք ունի վերականգնելու իր վանական կյանքը: Ես ականատես եմ, թէ ինչ մեծ աշխատանք են տանում կաթոլիկ վանականները, թէ տղամարդիկ եւ թէ կանայք: Վերականգնելով վանականությունը մեր եկեղեցին պետք է զարգացնի նաեւ իր սոցիալ մարդասիրական ծառայությունը եւ սրա մեծ մասը ստանձնի վանականությանը: Կուզեմ նշել որ խոսելով վանականության մասին ի նկատի ունեմ եւ թէ որթոդոքսների եւ թէ կաթոլիկների մեթոդները: Սովորելով երկուսից, իրենց դարերով եկող ավանդությունից, ավելացնելով այս սովորածին նաեւ մերը, որը իհարկե շատ մեծ կամ մեծագոյն նշանակությունն ունի, մենք կկարողանանք բավականին լավ որակի հասցնել մեր ծառայութիւնը: Վստահ եմ նաեւ որ կանայք այստեղ կարող են իրենց մայրական սիրուց ելնելով շատ բաներ անել եւ շատ բաների հասցնել եւ մեզ բոլորիս սովորեցնել, ինչպես մեզ սովորեցնում է Սբ. Աստուածածինը: Այսինքն Կուսակրոնությունը մեզ համար կարեւոր եմ նկատում, եւ այդ կուսակրոնության մեջ ավելի կարեւոր եմ նկատում կանանց ծառայությունը:
Անցնենք չամուսնացած կանանց: Սբ. Առաքյալն ասում է որ այլեւս չկա կին եւ տղամարդ, բոլորս քրիստոսինն ենք: Սա նշանակում է, որ նաեւ մեր ծառայության մեջ հավասար ենք այնպես ինչպես հավասար ենք նաեւ փրկության մեջ: Ուրեմն կին եւ տղամարդ ձեռք ձեռքի տված պետք է քայլեն իրենց ճանապարհը: Եւ ամուսնացած կանայք եւ տղամարդիք իրենց փրկության ճանապարհին ոչնչով չեն տարբերվում իրարին, ինչպես չեն տարբերվում այրն ու կինը իրենց փրկության ճանապարհին: Մեր եկեղեցու անփոփոխ կանոններն դատապարտում են նրանց, որ կուսակրոնին ավելի բարձր են համարում ամուսնացյալից: Այս է նաեւ մեր եկեղեցու, կամ ընդհանրապես ուղղափառ եկեղեցիների դիրքորոշումը կաթոլիկների ցելիբատությունը գնահատելու ժամանակ:
Սակայն ինչ վերաբերվում է ձեռնադրությամբ ստացած շնորհներին, ապա հարկ է նկատել, որ ձեռնադրությունից հետոյ ունենք մի նոր կատեգորիա, որը մենք չենք հորինել: Սրանք հաստատվել են աստվածային օրենքով: Եւ այս օրենքները անփոփոխ լինելով ասում են, որ կինը քահանա չի կորող ձեռնադրվել: Սա կնոչ հանդեպ անտեսություն չէ: Սբ. Աստուածածինը Քրիստոսից հետո երկրորդ անձն է իր անմեղությամբ: Նա լինելով Անպարագրելիի մայրը Սբ. Հոգու կողմից ոչ եպիսկոպոս նշանակվեց, ոչ ձեռնադրվեց ոչ ել քահանայապետեց, չնայած որ բոլոր առաքյալներից ել ավելի առժանի էր: Ինչու? Այս հարցի պատասխանը ես տեսնում եմ միայն Սբ. Պատարագի այն խոսքերում, որ ասում է` որովհետեւ դու ես որ պատարագում ես եւ պատարագվում: Այսինքն քահանան միայն պատկերն է Քրիստոսի: Ուրեմն եթե մենք կարողանանք այդ պատկերը նաեւ կնոչ դեմքով պատկերացնել, ուրեմն ոչ մի խնդիր չունենք: Եթե մենք կարողանանք մեր եկեղեցում մի սրբապատկեր գրել կնոչ դեմքով եւ ասել թէ սա Քրիստոսի պատկերն է, եւ կարողանանք խոնարհվել այդ պատկերի առաջ միայն այդ ժամանակ կկարողանանք նաեւ կանանց քահանա ձեռնադրել: Իսկ քանի որ սարկավագը քրիստոսին չե պատկերացնում Սբ. Պատարագի ընթացքին, ապա նաեւ չկա որեւիցէ խնդիր, արգիլող կնոչը սարկավագուհի ձեռնադրել:
Կրկին անգամ իմ խորհին հարգանքը եւ սերը բոլոր կանանց հանդեպ: Միայն մի բան ասեմ վերջավորությանը` հաճախ մեր աղօթքների մեջ մենք խնդրում ենք ոչ թէ առաքյալներին, որոնց տեղապահներն են Եպիսկոպոսները եւ քահանաները այլ Սբ. Աստուածածնին, Տիրամորը, որի տեղապահները այս աշխարհում դուք եք մեր սիրելի կանայք:
Կներեք, Զոնարա, մի ուրիշ հարց:
Երբ խոսքս բացում եմ ժամերգություններին՝ հասարակ հավատացյալի ու բնականաբար կանանց բերելիք մասնակցության մասին, դուք, Մոնքը, Հայր Սուրբը նաև- կարծեմ -, իմ խոսքը ընդհարացնում էք, բերում էք ծայրահեղ եզրահանգման, որն է՝ կնոջ քահանայության աստիճան շնորհելու ցանկություն:
Երբեք այս ուղղությամբ ակնարկություն չեմ արել: Ինչո՞ւ չէք ուզում քննարկել ժամերգության կանանց բերելիք բացարձակ լռությունը - որ աղոթքի մի երես է միայն, որից բացառված է երգելիս մեծագույն երջանկության հասնելու հնարավորություն:
Սուրբ Հայրերը ի՞նչ են գրել այս ուղղությամբ:
Օ՛ տատիս երգած հիանալի շարականները իր տան շեմին հանգստանալիս...
20:) այդ ուղղությամն չեմ մտածում, որովհետեւ սա ինքստինքեան պարզ է: Չեմ կարող մյուսների փոխարեն պատասխանել, իմ կարծիքով կանանց մասնակցությունը ժամերգությունների ընթացքին չեմ կարծում որ խնդիր է, մանավանդ եթէ աչքի առաջ ունենանք այն պարագան, որ սփյուրքում (վստահորեն Բուլգարիայում եւ Գերմանիայում) մեծ պահքի ընթացքում կատարվող հսկման արարողություններին եւ աւագ շաբաթվա արարողությանը մասնակցում են նաեւ կանայք լինի դա հավատով խոստովանիմ աղօթքի պարագային կամ շարականների երգեցողության պարագային: Ինչ վերաբերվում է աղօթքին, գիտեք որ միայն քահանայից վեր աստիճանները իրավունք ունեն եկեղեցում աղօթելու: Մի բան ել ասեմ, կարծում եմ որ հեռու չէ այն ժամանակը, երբ մեր եկեղեցին այն կանանց, որոնք աստվածաբանություն են ուսանել թույլ կտա նաեւ քարոզ խոսել եկեղեցում: Սա ինձ թվում է հնարավոր ելնելով այն պարագայից որ անգամ կոնսեռվատիվ եւ ծայրահեղ ուղղափառ Բուլգարիայում Աստուածաբանական Ֆակուլթետների ուսանող կանայք իրավունք էին ստանում քարոզելու եկեղեցիներում: Կարծեմ խնդիր չէ նաեւ եթե դպրության աստիճանը ստացած կանայք սաղմոս կարդան իսկ սարկավագուհիները նաեւ քարոզ(litanei):
Քարոզը համարում եմ քահանայի պարտականությունն ու մենաշնորհը: Քահանայության մաս է կազմում: Այսինքն՝ քահանայի տված հովվության հրամանի մաս է կազմում: Քարոցը ուկնդրում՝ ընկալում եմ աղոթքի միջից: Ըստ իս, փափաքելի է, որ միշտ մնա քահանայության անբաժանելի մասնիկը: Քարոզելու շնորհը և հրամանը ձեռնադրությա՞մբ չի տրվում քահանային:
Անձնապես երբեք իմ խոսքը կանոնագիտական գիտելիքների վրա չէ հիմնված, այլ՝ հոգևոր զգացումի վրա:
Quote from: Mariam on February 13, 2007, 02:54:57 PM
Քարոզը համարում եմ քահանայի պարտականությունն ու մենաշնորհը: Քահանայության մաս է կազմում: Այսինքն՝ քահանայի տված հովվության հրամանի մաս է կազմում: Քարոցը ուկնդրում՝ ընկալում եմ աղոթքի միջից: Ըստ իս, փափաքելի է, որ միշտ մնա քահանայության անբաժանելի մասնիկը: Քարոզելու շնորհը և հրամանը ձեռնադրությա՞մբ չի տրվում քահանային:
Անձնապես երբեք իմ խոսքը կանոնագիտական գիտելիքների վրա չէ հիմնված, այլ՝ հոգևոր զգացումի վրա:
Մարիամ ջան, քարոզ ասելով չպիտի հասկանալ միայն հոգևորականների կողմից հավատացյալ հոտին ուղղված խոսքը և բանավոր պատգամները: Քարոզ է կոչվում նաև ծիսական արարողությունների մեջ սարկավագների բաժինը, որ հիմնականում հորդորական բնույթ են կրում: Բերեմ քարոզի պարզ օրինակ. <<Եւ եւս խաղաղութեան զՏեր աղաչեսցուք, ընկալ, կեցո եւ ողորմեա>>: 27:)
Quote from: MONK on February 13, 2007, 03:28:51 PM
Մարիամ ջան, քարոզ ասելով չպիտի հասկանալ միայն հոգևորականների կողմից հավատացյալ հոտին ուղղված խոսքը և բանավոր պատգամները: Քարոզ է կոչվում նաև ծիսական արարողությունների մեջ սարկավագների բաժինը, որ հիմնականում հորդորական բնույթ են կրում: Բերեմ քարոզի պարզ օրինակ. <<Եւ եւս խաղաղութեան զՏեր աղաչեսցուք, ընկալ, կեցո եւ ողորմեա>>: 27:)
Մի անգամ լավ ասեց Հայր Մուշեղը:13:)
"Բայց մի մոռացեք, որ րիտուալները և ծեսերը նույպես քարոզ են: Եթե քարոզը միայն տեսնում և լսում ես, ապա րիտուալի միջոցով`օրինակ Պատարագի միջոցով, բոլոր հինգ զգայարանները մարդու գործում են: Տեսնում ես Պատարագը, լսում ես շարականները և քարոզը, շնչում ես խնկի անուշաբույր հոտը, ողջունում ես դիմացի կանգնած եղբորդ ի Քրիստոս: Դա արդեն քարոզ է:"
13:) 13:) 12:)
Quote from: Mandarinka on February 13, 2007, 04:01:13 PM
Quote from: MONK on February 13, 2007, 03:28:51 PM
Մարիամ ջան, քարոզ ասելով չպիտի հասկանալ միայն հոգևորականների կողմից հավատացյալ հոտին ուղղված խոսքը և բանավոր պատգամները: Քարոզ է կոչվում նաև ծիսական արարողությունների մեջ սարկավագների բաժինը, որ հիմնականում հորդորական բնույթ են կրում: Բերեմ քարոզի պարզ օրինակ. <<Եւ եւս խաղաղութեան զՏեր աղաչեսցուք, ընկալ, կեցո եւ ողորմեա>>: 27:)
Մի անգամ լավ ասեց Հայր Մուշեղը:13:)
"Բայց մի մոռացեք, որ րիտուալները և ծեսերը նույպես քարոզ են: Եթե քարոզը միայն տեսնում և լսում ես, ապա րիտուալի միջոցով`օրինակ Պատարագի միջոցով, բոլոր հինգ զգայարանները մարդու գործում են: Տեսնում ես Պատարագը, լսում ես շարականները և քարոզը, շնչում ես խնկի անուշաբույր հոտը, ողջունում ես դիմացի կանգնած եղբորդ ի Քրիստոս: Դա արդեն քարոզ է:"
13:) 13:) 12:)
Ես ուղղակի բացատրեցի քարոզի այն ընկալումը, որ ընդունված է ծիսական բառապաշարում և որը հենց, եթե չեմ սխալվում, նկատի է ունեցել Zonara-ն: Բայց ապրես, Մարո ջան, շնորհակալ եմ լրացման համար: 21:)
MONK շնորհակալություն օգնության համար: 39:) 13:)
Quote from: Zonara on February 13, 2007, 07:01:54 PM
MONK շնորհակալություն օգնության համար: 39:) 13:)
Խնդրեմ, հարգարժան բարեկամս: 30:)
Quote from: Zonara on February 13, 2007, 01:47:01 PM
20:) Մի բան ել ասեմ, կարծում եմ որ հեռու չէ այն ժամանակը, երբ մեր եկեղեցին այն կանանց, որոնք աստվածաբանություն են ուսանել թույլ կտա նաեւ քարոզ խոսել եկեղեցում: Սա ինձ թվում է հնարավոր ելնելով այն պարագայից որ անգամ կոնսեռվատիվ եւ ծայրահեղ ուղղափառ Բուլգարիայում Աստուածաբանական Ֆակուլթետների ուսանող կանայք իրավունք էին ստանում քարոզելու եկեղեցիներում: Կարծեմ խնդիր չէ նաեւ եթե դպրության աստիճանը ստացած կանայք սաղմոս կարդան իսկ սարկավագուհիները նաեւ քարոզ(litanei):
Զոնարա, խնդրում եմ՝ մեկնաբանեք նշածս այդ խոսքերը: Մեկ մեկ, ձեր ասած ամեն նախադասություն բացատրեցեք ինձ, խնդրեմ: Քարոզի մասին կատարած հիշեցումը ավելորդ էր գոնե ինձ համար: Միայն դժբախտաբար բառը հիմնականում երկու նշանակություն ունի: Բայց երևում է, դուք և ես նույն նշանակություն ենք տվել բառին:
Ակնարկո՞ւմ եք «սարկավագուհիների՞»: Գոյություն չունե'ն Հայ Եկեղեցում:
Quote from: Zonara on February 13, 2007, 01:47:01 PM
20:) ...հավատով խոստովանիմ ... Ինչ վերաբերվում է աղօթքին, գիտեք որ միայն քահանայից վեր աստիճանները իրավունք ունեն եկեղեցում աղօթելու... այն կանանց, որոնք աստվածաբանություն են ուսանել .... Աստուածաբանական Ֆակուլթետների ուսանող կանայք ....դպրության աստիճանը ստացած կանայք սաղմոս կարդան իսկ սարկավագուհիները նաեւ քարոզ:
Իմ համեստ մտածումները ձեր ասածի մասին.
1. Ձեր խանդավարությունը գովելի է, բայց շատ հապճեպ է եզրակացնել, թե ստվածաբանության ինստիտուտներից է կախված հավատի մաքրությունը և քրիստոնյաների փրկությունը:
Իսկ ուսանելը առաջին պայմանն է սարկավագության համար - չնայած՝ կարելի է նաև աշխատել, և հեռակա միջոցներով դասավանդություն ստանալ: Բայց ըստ իս, շատ անբավարար է: Անձնապես, շատ ավելի մեծ կարիք ունենք գործունյա քրիստոնյաների՝ տղամարդկանց և կանանց մասնակցության, քան վկայվածներին: Ուսումը անհրաժեշտ է, բայց առաջին՝ մտքի դաստիարակությունն է միայն տալիս: Որտե՞ղ ուսանում ենք մարդկանց ծառայել: Սրտի դաստիարակություն, որտե՞ղ կստանանք:
2.Մտածելիս ձեր արծարծած գաղափարների մասին, անդրադարձա թե, նախընտրում եմ, որ բոլոր կանայք լռեն: Որովհետև չեմ ցանկանում լսել նոր վկայվածներին, այլ՝ փորձառու ու համեստ կանանց երգած սաղմոսն ու աղոթքը: Նրանք, ովքեր լռելյան գալիս են հավատարմորեն, ու աղոթում: Միայն Աստված է լսում նրանց: Տատիկիս ունեցած միակ վկայականը իր մաքքրամաքուր սիրտն էր ու անսահման բարությունը: Եվ շատ շատերը կարող էք ամաչել գիր եղեցիկ ու հոգևոր ձայնի համար, որ պահել է մեր երջանկության համար:
3. Սա ի՞նչ գաղափար է.«Ինչ վերաբերվում է աղօթքին, գիտեք որ միայն քահանայից վեր աստիճանները իրավունք ունեն եկեղեցում աղօթելու.» Ակնարկո՞ւմ էք հավանաբար եկեղեցում բարձրաձայն արտասանված աղոթքին: Բոլորը - հուսով եմ - աղոթում ենք եկեղեցում:
4. Եթե հին համակարգի փոխարեն դնեք նոր մը, ուր միայն կատարվի «դերերի» նոր բաշխում, ըստ՝ կատարած ուսման օրինակ, դուք կանտեսեք նորից շատ մը հավատացյալներ՝ հավատով դերևս ավելի փորձառուները:
5. Իսկապես, տունը դառնում է ամենահարազատ աղոթավայր: Ոչ վկայությունների կարիք կա սաղմոսագիրք բանալու համար, ոչ՝ Հավատով Խոստովանիմ աղոթքը սրտից բարձրացնելու համար, և համեստորեն ամեն մարդ ստանում է Աստծու օրհնությունը ըստ իր սրտի մաքրության: Հետո, ուրախությամբ նա կմիանա ծեսի սպասավորներիդ, երբ ցանկանա Ձեր արժանի երգեցողությունը լսել ու քահանայի օրհնությունը ստանալ:
Սիրելի Մարիամ, մենք կամ ուրիշ լեզվով ենք խոսում իրաի հետ, կամ դուք միայն ձեր կարծիքն եք ընդունում իբր միայն ճշմարիտ եւ կապ չունի թէ որ ինչ է ասում դուք ամեն ինչին դեմ էք: 9:)
Երբ խոսում եմ ազքթքի մասին եկեղեցում իհարկե ի նկատի ունեմ բարձրաձայ աղքթքը ժամերգության եւ պատարագի ընթացքին: Վերչին հիմարին պարզ է, որ այստեղ ներքին աղոթքի մասին խոսկ գնալ չի կարող:
Երբ խոսում եմ Աստվածաբանական կրթություն ստացածների մասին ի նկատի ունեմ իրենց այսպես ասած քարոզչությունը իբր դասախոս դպրոցներում, մանկապարտեզներում, երիտասարդական միություններում եւ այլն:
Ինչ վերաբերվում է եկեղեցու պաշտոն ստանձնողներին, ապա այսօր անհնարին է այդ պաշտոններին անձինք նշանակել որոնք միայն լավ մարդիկ են, բայց տարական գաղափար չունեն եկեղեցական կարգ ու կանոնից: Ասեմ այսպես` մի մարդ կա, որ հիասքանչ անձ է, սակայն մեքենա վարել չգիտի: Արդյոք իրեն թույլ կտաք մեքենա քշել պատճառաբանելով, որ ինք չնայած որ մեքենա վարել չգիտի սակայն հիասքանչ անձնավորություն է:
Իսկ առանձին յուրաքանչյուր բառը մեկնաբանելու ժամանակը ցավոք չունեմ, փորձեցեք միքանի անգամ եւ ուշադիր կարդալ այն ինչ ես եմ գրել, եվ ոչ թէ այն ինչ ձեզ թվում է որ ես եմ գրել:
Չբարկանաք իմ դեմ, Զոնարա: Ձեր շնորհիվ հասկացել եմ, թե ինձ համար բուն խնդիրը կայանում է եկեղեցում տիրող «դասակարգային համակարգ»ում, որի դեմ շատ ազդեցիկ ազդարարություն է արել հենց Վազգեն Առաջին Հայրապետը,
«Պատարագ» գրքույկի մեջ, երբ նա քահանայի աստիճան ուներ: Այս ֆորումում նրանից մեջբերումներ արել եմ - հավանաբար՝ «ժամերգության» վերնագրի տակ:
Այս դասակարգային համակարգը ամեն դերի բաշխում է կատարում - պետք է -, բայց հետո ամեն դեր ստանձնողը այնքան է կառչած իր «մենաշնորհներին», որ «պաշտպանում է» իր մենաշնորհները: Եվ մոռանում է էականն ու տարրականը - ի՞նչ է աղոթել: Ի՛նչ ցավալի է, երբ դպիրը չի աղոթում եկեղեցում, երբ ձայնի մեջ հոգևորի մի տկար նշույլ է միայն նշմարվում, երբ հապճեպ- հապճեպ կատարում է իր «ժամերգություն-պարտադրանքը»: Երբ դպիրը, սարկավագը, կամ նույնիսկ քահանան մոռանում է, թե ինչպիսի պարտականություն է ստացել, ինչպիսի ծառայություն պետք է մատուցի համայնքին, ու աղավաղում է աղոթական մթնոլորտը...Ու մեզ ասվում է՝ «այդպիսի արտոնություն՝ սաղմոս կարդալ, կամ՝ «Հավատով Խոստովանիմը» աղոթքը բարձրացնելու արտոնություն չէք ստացել: Պարտադիր էք լռելյայն մեզ ունկդրել:» Բայց այն ժամանակ, հոգևոր դասը թող լավագույն կերպով այս ծառայությունը կատարի: Նա, հաճախ անբույթ է վարվում: Պատրաստ չէ՝ դպիրը շատ երիտասարդ է, աղոթասիրության պակասը զգալի է, ևայլն:
Զեր դեմ ոչինչ չունեմ, վստահ եմ, թե ամենամեծ բծախնդրությամբ կատարում էք ձեր հանձնված բոլոր պարտականությունները:
Բայց մենք չունենք պարզ՝ եղբայրական աղոթավայր, ուր հոգևպես «հանգստանանք», թոթափենք մեր մտահոգությունները, երջանկանանք նաև - միակ երջանկությունը հիմա նրանում է, երբ ժամերգությունները կամ պատարագը հիանալի կերպով են կատարվում, ու հոգևոր մեծ բերկրությամբ ունկնդրում ենք ու աղոթում: Բայց - ժամերգությունների համար են մանավանդ իմ վերապահությունները - դա հազվագյուտ է: Հազվագյուտ, բայց միաժամանակ՝ այսպես է հաստատված կարգը:
Երբեմն, մտածում եմ, լավ կլիներ մի անգամ այս դպիրը մեզ էլ լսեր, ու...Չէ, այս դպիրը կառչած է իր սխալ ըմբռնումների վրա, մեզ էլ երկրորդական հավատացյալներ է համարում: Սխալը նրանում է՝ արհամարհանքը և հպարտությունը - երբեմն՝ հիմնված, երբեմն՝ սին ու պարապ - բույն են դրել այս դասակարգային համակարգի մտածելակերպի ու բջիջների մեջ:
Մեզ մերժվում է գերագույն երջանկությունը՝ եկեղեցում, մեր եղբայրների հետ, եղբայրաբար աղոթելու, երգելու հոգևոր մեծագույն ուրախությունը: Ի սեր անխախտելի կարգուկանոնին:
Հասկացա, որ դուք՝ հոգևորականներդ այս երջանկությունը մեզ մերժելու էք հավիտյան:
Քեն, դառնություն չեմ պահում: Իմ ճարը պարզ է՝ պարզագույն աղոթքը պահել, այնքան, ինչքան կարողանում եմ, ու իմ սիրտը դարձնել Աստծու տաճար: Ես եմ տերը իմ սրտին: Թող զբաղվեմ իմ փոքրիկ աղոթքով, ու մոռանամ եկեղեցում հաստատված այս անհրաժեշտ կարգը, որը սակայն ինձ համար դարձել է արգելք: 21:)
Մի բառով՝ անձնապես, հրաժարվում եմ ամեն «իրավունքից» ու սպասումից: Բայց հուսով եմ, որ գոնե հաջորդ սերունդնեդի համար, եկեղեցու կարգը կարողանա ընդգրկել նաև մեր լավագույն աղջիկների ընդունակությունները, և Ձեր նշած հնարավորությունները գոնե հույսի դուռ են բաց պահում ապագայի համար: 21:)