Ծածուկ աղոթք

[Mariam]

Աստված օգնական, Հայր Սուրբ:
Շմեմանն ափսոսում է, որ կղերականները հետզհետե բաժանվել են ժողովրդից, որ նրանց հաղորդվելը փակ վարագույրի - կամ փակ դռների - հետևից է կատարվում, ծածուկ աղոթքներով, ափսոսում է, թե ուղղափառ եկեղեցում հասարակ հավատացյալը տարի մի անգամ - կամ, մի քանի անգամ - է միայն հաղորդվում, ու Սուրբ Հաղորդությունը գրեթե կղերականների մենաշնորհ է -էր - դարձել - բայց ուրախությամբ նշում է, թե եկեղեցում տեղի է ունենում մի հոգևոր զարթոնք, և հավատացյալները սկսել են ավելի հաճախ մոտենալ Սուրբ Խորհրդին: Ինքը, Շմեմանը, որ քահանայի ու հովիվի հարուստ փորձառություն ունի, ասում է, որ ավելի լավ կլիներ, եթե ծածուկ աղոթքները բարձրաձայն ասվեին, որովհետև համայնքի կողմից կատարված միասնական հիշատակությունն ու խորհուրդն է:  Հավատացյալի առանձնական աղոթքի ժամանակ չէ, ինչպես է գրված ավետարանում.«Սենյակիդ դուռը փակիր ու ծածուկ աղոթիր երկնային Հորը»:
Կա աղոթք, որ կիզիչ է ինչպես հուր, կա աղոթք, որ հեռվից մոտենում է խորհրդին, սակայն նույն սերը, նույն ճանաչողությունը չեն պարունակում: Դպիրների երգած մեղեդին լավ է, եթե իմանանք , թե ինչպիսի աղո'թք է նույն ատեն ասում քահանան, ինչպիսի աղերսանքո'վ է նա խոսում իր ու մեր Աստուծո հետ:
Ինքը, Շմեմանը, ափսոսում է, թե այս կացության պատճառներից գլխավորը , աշխարհականների անմաքուր, անպատրաստված նկատելն է, ու հիշեցնում է, թե այս մոտեցումը «նոր» է եկեղեցում, այսինքն նախնական եկեղեցու մոտեցումը չէր: Հանձնարարում է կարդալ Բ կողնթացիների ուղղված թղթի Սուրբ Հովան Ոսկեբերանի կատարած մեկնությունը  - դժբախտաբար, չունեմ, չգիտեմ՝ հայերեն թարգմանություն կա՞, թե ոչ- որպեսզի ճիշտ ըմբռնումն ունենանք Սուրբ Խորհրդի մոտենալու արժանիության կամ անարժանիության մասին: Ասում է, թե այս մոտեցումը բոլորովին փոխվեց, երբ քրիստոնեությունը պետական կրոն հռչակվեց Հռոմեական կայսրությունում ու կրոնի ընկալումը փոխվեց, եկեղեցական ամբողջ կարգը փոխելով - ի մասնավորի աշխարհականների ու հոգևորականների դերերն ու փոխհարաբերությունները:
Շմեմանը ափսոսում է ծածուկ աղոթքների գոյությունը պատարագի ժամանակ, որովհետև ասում է, թե պատարագը միասնական աղոթքի պահն է, համայն համայնքի համախմբվելու ու միասին աղոթելու ժամանակն է, ամենքը իր տեղում, բայց ամենքը միասին ու միասիրտ:

[Mariam]

Հրատարակված պատարագամատույց կա՞, որը ընդգրկում է պատարագիչ քահանայի ծածուկ աղոթքները: Այսպիսի գրքերը մատչելի՞ են ժողովրդին - ուզում եմ ասել՝ հասարակ հավատացյալը կարո՞ղ է նրանց ձեռք ձգել:

[Mariam]

Պիտի ճանաչենք, որ սիրենք: Առանց ճանաչողության, սիրելը հնարավոր չէ: Եկեղեցին հոգևոր իր մոր դերը լիուլի կկատարի, եթե բոլորին բաշխի իր հոգևոր գանձերը: Ասել՝ դպիր չես, քեզ արգելված է օգտվել եկեղեցում գտնվող հոգևոր երգերի ժողովածուներից, մեղք է Եկեղեցու դեմ: Ասել՝ սարկավագ կամ դպիր չես, քեզ հնարավոր չէ կարդալ եկեղեցում գտնվող շարակնոցը կամ Մաշտոցը, ոչ միայն սխալ է, այլ մեղք է Եկեղեցու դեմ: Ասել՝քո քահանա եմ, բայց քեզ հնարավոր չէ իմանալ, թե ինչպիսի աղոթքներո՛վ եմ ես դիմում Աստծու ու ինչպիսի սիրո՛վ եմ ես աղոթում Նրան, սխալ ու մեղք է:  Հրատարակչական բոլոր ձեռնարկները և հավատացյալների միջև հաստատվող բոլոր բաշխումներն ու փոխտվությունները - որ եղբայրասիրության մի ուրիշ երես է -գովելի ու խրախուսելի են: Հակառակ կեցվածքը եղբայրասիրության դեմ մեղք է - նույնիսկ եթե մերժմանը կամ անտարբերությանը ընկերանում է քաղաքավար ժպիտը:
Իմ բոլոր ունեցվածքը դժբախտաբար չեմ գտել իմ հաճախած եկեղեցում: «Դիպվածի» և գնման արդյունք են - հազվադեպ բացառություններով: Դա ինձ մեծ վիշտ է պատճառում:

[Mariam]

Անկատար սիրո, անկատար բարեկամության, անկատար եղբայրասիրության, եկեղեցու անկատար կազմակերպվածության պատասխանը մեր սեփական անկատարության գիտակցության ու զղջման մեջ է: Աղոթքի մեջ ենք գտնում կատարյալն ու թանկագինը, որով լցված՝ մեր կարգին կկարողանանք աստվածային սիրո մի նշույլ գոնե փոխանցել մեր սիրելիներին: