Մանասե թագավորի աղոթքը

[Edgar777]

Բարև ձեզ ինձ կասեք թե ԱՍՏՎԱԾԱՇՆՉԻ որ գլխում է գտնվում Մանասե թագավորի աղոթքը:
Շնորհակալություն

[Masnaget]

Աստվածաշնչում մի քանի Մանասեներ կան. ժամագրքի աղոթքը Մանասե թագավորինն է, որը Երուսաղեմում թագավոր է դարձել շատ վաղ տարիքում` տասներկու տարեկանում (թագավորել է հիսունհինգ տարի` ն.Ք. 697-643). Իր թագավորության ընթացքում նա հեռացել է Աստծուց, վերականգնել կուռքերի պաշտամունքը, իր որդիներին անցկացրել է կրակի միջով*,  հմայություններ ու գուշակություններ արել, ձուլել աստվածների արձաններ. Տերը խոսել է այս Մանասե թագավորի հետ` հետ կանգնեցնելու նրա չար ընթացքից, սակայն նա չի լսել, շարունակել է իր ժողովրդին հեռացնել ճշմարիտ Աստծուց:
Ասորեստանի զորահրամանատարները գերել են Մանասեին ու տարել Բաբելոն, որտեղ նա, բանտի նեղության մեջ հայտնվելով, դարձել է Աստծուն ու աղոթել նրան:
Զղջման այս աղոթքի մասին շատ կարելի է գրել, սակայն ասեմ, որ այն լսելի է դարձել Աստծուն, Նա վերադարձրել է Մանասեին Իսրայել, որտեղ Մանասեն վերականգնել է Աստծո պաշտամունքն ու նորոգել  Նրա զոհասեղանը:
Այս աղոթքը հայերեն Աստվածաշնչում չկա. միայն ասվում է, որ <<...Նա աղոթեց Աստծուն, Աստված լսեց նրա աղաչանքը...>>  (հմմտ. Բ Մնաց. 33:1-20) և վերջ:
Մանասեի կերպարը փոքր-ինչ բացասականին հարող երանգավորմամբ է ներկայացված Սուրբ Գրքում, ինչպես այստեղ` <<Մանասէի կատարած չար գործերի պատճառով Յուդայի երկրի հանդէպ Տիրոջ մէջ բորբոքուած սաստիկ զայրոյթը, սակայն, չմեղմացաւ, ուստի Տէրն ասաց. 'Յուդայի երկիրն էլ իմ երեսից պիտի մերժեմ, ինչպէս մերժեցի Իսրայէլը, պիտի մերժեմ այդ քաղաքը` իմ ընտրած Երուսաղէմը, եւ այդ տունը, որի համար ասել եմ, թէ` ''Իմ անունը նրա վրայ պիտի լինի'' '>> (Դ Թագ. 23:26-27):
Մանասեին հաջորդել է իր որդին` Ամոնը:
-Իսկ հայ մեկնողական գրականության մեջ Մանասեն հայտնի է որպես խիստ մեղավոր, սակայն զղջման գնացողի կերպար, ինչպես Վարդան Վարդապետն է իր <<Արմատ Հավատո>> գրքում ասում` << Ի Բաբելոն գերի գնացի/Որ է պեղծս յայսմ յաշխարհի/Մանասէի չնմանեցի/Կապեալ հոգւովս ի բանտ մեղաց ոչ զղջացի>>**,- և նրա աղոթքը դրված է Մեծ պահքի աղոթքների շարքի մեջ: Այն ընդունելի է Արևելյան ուղղափառ բոլոր Եկեղեցիների կողմից` Հայ, Ասորական, Ղպտական, Եթովպական. ընդունելի չէ միայն Բողոքական և Հռոմեական կաթոլիկ (հավելումով է դնում) Եկեղեցիների կողմից:
Եղել է հունարեն Յոթանասնիցի հնագույն տարբերակներից մեկում (Ե դար), որի մեջ  տեղ է զբաղեցրել Սաղմոսներից հետո եկող 14 փառաբանական երգերի կամ բանաստեղծությունների շարքում***:  Հայերեն կրկնօրինակություններում, ինչպես նշեցի,  Մանասեի աղոթքը չկա:

*մոգական ծիսաբանության մեջ կրակի միջով անցկացնելը խորհրդանշում է կրքերը, զգացմունքները, ոգեշնչումը նորոգելը
** Սբ Գր. Նարեկացին էլ պատմում է Մանասեի պատմությունը` Որ զի թէ Մանասէի փրկութիւնն խոստովանելի է անդուստ վկայեալ/Յետ այնքանեաց մեղանաց անբժշկականաց/Որ արեամբն արդարոց ելից/Զնուիրեալն մեծի թագաւորին հրաշանուն քաղաք հայրենի/Ըստ մարգարէագիր անսուտ պատմութեանն/Որ եւ զմեծն իսկ տեսանողաց/Բազմերախտիս ձեռնկալութեան խնամողաւրէնն պաշտպանութենան/Նախնակերտ յարկին տեսչութեան, մանկավարժ ինքեան եւ նախնի/Մեքենայիւ մահու սղոցեաց/Ի յերկուս մասունս խզեալ` դժնդակ տանջանաւք մաշեաց/Իբր խորհրդով ապստամբութեան` զյուսոյն փրկանակ կտրեալ/Առ որով զչար յաւելուածն մոլեգնական/Զքրէական վերնամարտութիւնն ի բարձրեալն յանդգնութիւն/Քանզի ոչ պատկառեաց երբէք/Զստեղծողին պատիւ եւ զանուն յիւրաբնակ խորանէն մերժել/Հալածեալ զԱստուծոյ հոգին/Բելիարայ զանձն դաւանեաց (Բան ԾԱ, Դ), և խոսում Մասնասեի զղջման մասին` ակնարկելով`  Տաւնելի եղեւ Մանասէ` առ իմոց պարտուցս առաւելութիւն/Պատուեցաւ եւ փարիսեցին` առ դժնէիս ամբարշտութիւն/Գովեցաւ անառակ որդին` առ անդարձիս ուխտազանցութիւն/Յիշատակեցաւ կեղծաւորութիւն որդւոյն Ամասեայ/Առ անշնորհութիւն ապախտաւորիս/Աւրհնաբանեալ եղեւ աւազակն, որ դատախազն է անհաւատից/Պատուեցաւ եւ կինն պոռնիկ` սկզբնամայրն ապաշաւողաց (Բան Զ, Բ):
***նշվել է այսպես`  Մանասե1:1-15
(կից նկարում` Մանասեն` աջից. կնոջ գրկի փոքրիկ երեխան Ամոնն է: Միքելանջելոյի կտավը)