ՇԱՊՈՒՀ ԹԱԳԱՒՈՐ (201)

Թագաւորական գահը նորէն դատարկ մնաց 415-ին, եւ մեջտեղը միայն 11 տարեկան Արտաշէսը կար Արշակունի սերունդէն։ Զայն պատեհ համարեցաւ Յազկերտ, Հայոց թագաւորութեան ստուերն ալ ջնջել, եւ տակաւ հայերուն մոռցնել տալ իրենց ինքնութիւնը, եւ իր որդին Շապուհը Հայոց թագաւորի անունով...

ՎՌԱՄՇԱՊՈՒՀԻ ՄԱՀԸ (200)

Խաղաղական միջոց մը եղաւ Վռամշապուհի թագաւորութիւնը։ Իրաւ պարագաներն ալ յաջող եղան, սակայն խոհական ընթացքն ալ իր բաժինը ունեցաւ, որովհետեւ ճշմարիտ արժանեաց արդիւնքն էր՝ բաժանեալ եւ պառակտեալ հայրենիքը համաձայնութեան մէջ պահել, եւ երկու նախանձընդդէմ պետութիւնները...

ԳԻՐԻ ԳԻՒՏԻՆ ԿԱՐԵՒՈՐՈՒԹԻՒՆԸ (199)

Որչափ ալ մենք եղելութեանց միայն հետամուտ, անոնց մասին խորհրդածութեանց չենք մտներ, սակայն հնար չէ բոլորովին լուռ մնալ այն մեծ նշանակութեան մասին, զոր Հայ գիրի գիւտը եւ Հայ դպրութեան կազմութիւնն ունեցան մեր ազգին եւ մեր եկեղեցւոյն պահպանութեան եւ տեւողութեան վրայ։ Եթէ...

ՍԱՀԱԿԱՅ ԿԱՆՈՆՆԵՐ (198)

Դիտելու արժանի է, որ այս ընդարձակ գրական աշխատութեան մեջէն, գրեթէ ոչինչ, կամ շատ քիչ բան կը գտնենք, որ Սահակի եւ Մեսրոպի անունով մակագրուած ըլլայ, եւ բոլոր թարգմանութիւնները անանուն կերպով հասած են մեզ, իբրեւ հինգերորդ դարու թարգմանչաց խումբին գործը։ Սակայն այս ալ...

ՆԱԽՆԵԱՑ ԹԱՐԳՄԱՆՈՒԹԻՒՆՔ (197)

Ազգային դպրութեան կազմութիւնը չէր լրանար Սուրբ Գիրքի եւ ծիսարաններու պատրաստութեամբ, եւ պէտք էր մատենագրութեանց պաշար մըն ալ կազմել ժամանակին պէտքերուն բաւարարութիւն տալու համար։ Այս ալ չվիրպեցաւ Սահակի եւ Մեսրոպի տեսութենէն։ Ինչպէս ամէն նոր սկսող գործառնութեանց համար...

ԾԻՍԱՐԱՆԻ ԿԱՐԳԱԴՐՈՒԹԻՒՆ (196)

Սուրբ Գիրքէն ետքը անհրաժեշտ պէտք եղող գիրքերը ծիսական կարգադրութիւններն էին, եւ Սահակ ու Մեսրոպ անմիջապէս անոր ձեռնարկեցին՝ զեկեղեցական զգրոց, զգումարութիւն կանխաւ ի յունական բարբառոյ ի հայերէն թարգմանեալ (ՍՈՓ. ԺԱ. 17)։ Հին պատմագիրներէն որոշակի չենք գտներ, թէ ո՞ր...