ԶՈՒԻԹԱ ԵՒ ՀԱՄԱԶԱՍՊՈՒՀԻ (146)

Նահատակներու բազմութեան մէջէն, միայն երկուքին անունը պահած է մեզի պատմութիւնը։ Արտաշատցի Զուիթա քահանան, աշակերտ Ներսէսի (ԲԶՆ. 180), այր բարձր եւ անձնեայ (ԲԶՆ. 179), ուսկից պահ մը պատկառելով ազատ թողած էին, կամովին հետեւեցաւ գերութեան, ըսելով, թէ՝ ոչ է մարթ հովուի...

ԿՐՈՆԱԿԱՆ ՀԱԼԱԾԱՆՔԸ (145)

Զարմանքի արժանի է Հայոց ընդհանուր դիմադրութիւնը, եւ անհնարին աղէտներու տոկալը, հակառակ որ բաւականաչափ զօրութիւն ալ չունէին, եւ Յոյներէ սպասուած օգնութիւններն ալ չէին հասնիր. բայց տակաւին Պարսիկներու յանձնուելու ներքին հակառակութիւն կը զգային։ Այդ երեւոյթին իսկական...

ԱՐՏԱԳԵՐՍԻ ՊԱՇԱՐՈՒՄԸ (144)

Շապուհ հազիւ թէ իմացաւ, որ Հայեր Յունաց կը դիմեն, եւ անոնց օգնութեամբ նոր թագաւոր կը նստեցնեն, ահեղ զօրութեամբ նոր արշաւանք մը պատրաստեց Հայոց դէմ։ Մեհրուժան-Կիւլակէսը իրեն Որմիզդուխտ աղջկան հետ ամուսնացնելով ի նա հաւատաց զաշխարհս (ԽՈՐ. 223), որ է ըսել թէ զայն մարզպան...

ՊԱՊԻ ԹԱԳԱՒՈՐԵԼԸ (143)

Արշակի վախճանին պատմութիւնը լրացնելով ետ դառնանք Հայաստանի դէպքերուն։ Արշակի եղած հրաւէրին խաբէութիւն մը ըլլալը, շուտով հասկցուեցաւ Հայաստանի մէջ, եւ Արշակի բերնով եկած գիրերուն ոչ ոք վստահութիւն ունեցաւ։ Նախարարներէն մի մասը ընտանիքնին հաւաքելով Յունաստան անցան,...

ԱՐՇԱԿԻ ՄԱՀԸ (142)

Իրաց ելքը իրաւունք տուաւ Ներսէսի, նախատեսած վտանգը կատարուեցաւ, եւ Շապուհ բոլորովին խոստման հակառակ վարուեցաւ։ Քիչ մը ատեն ինքզինք չյայտնեց, Արշակի գրել տուաւ, որ Փառանձէմ թագուհին ալ Պարսկաստան գայ. նախարարներուն գլխաւորներն ալ իրենց կիներով մէկտեղ նորէն Տիզբոն...

ՇԱՊՈՒՀԻ ՆԵՆԳՈՒԹԻՒՆԸ (141)

Զինուց բախտը կատարելապէս Պարսից յաջող եղած պիտի չըլլայ, եւ ոչ ալ Հայոց նպաստաւոր, որ Հայ նախարարներ պատերազմէ ձեռնաթափ լինել կը խորհին, իսկ Շապուհ ալ հաշտարար միջոցները կը նախադասէ։ Ներսէս, ընդհակառակն կ’աշխատի նախարարներուն մէջ ինկած երկպառակութիւնը դարմանել, եւ...