Գեղեցիկ յիշատակ մը ունինք սոյն միջոցին Հայ քրիստոնէութեան աւանդութիւններուն մէջ, որ Յայսմաւուրքին մէջ ալ անցած է (ՅԱՍ. Ա. 211)։ Սուրէն նախարար Սալահունի, որ կը բնակէր Դերջանի արեւելակողմ Սուրէն կամ Սուրէնաշէն աւանին մէջ (այժմ Զուրուն գիւղ), Աթենադորոս անունով 15 տարեկան տղայ մը ունէր, ցաւագար։ Մայրն Աղուիթա, բարեգործ կին մը, որդւոյն առողջութեան դիտմամբ զանազան ողորմածութեան կը կատարէր, մինչեւ իսկ անտէրունջ ցաւագարներու հիւանդանոց մըն ալ կազմած էր։ Այնտեղ պատսպարուողներուն մէջ գտնուեցաւ Դասիոս անուն քահանայ մըն ալ, որ լռելյայն քարոզութիւններով հետեւողներ ալ շահեցաւ։ Լուսաւորիչի Երզնկայէն Արտաշատ տարուած ատենը, Դասիոս եւ ուրիշներ դիմաւորեցին եւ բժշկութիւններ ալ ունեցան, Աղուիթա տարաւ տղան ալ եւ Աթենադորոս բժշկութեան արժանացաւ։ Ասոր վրայ մայր ու զաւակ Դասիոսէ մկրտուեցան եւ Աթենադորոսը Թէոդորոս կոչուեցաւ։ Բայց Սուրէն անոնց չհետեւեցաւ, մանաւանդ Տրդատի հրովարտակին հնազանդելով հալածելն ալ պարտք սեպեց։ Տղուն վրայ սաստկապէս բռնացաւ, նեղութիւններ ալ տոաւ, մինչեւ որ տղան տունէն հեռանալով Սեղեմնուտի ձորին մէջ պահուըտեցաւ։ Հայրը զայրացկոտ ետեւէն ինկաւ, եւ հազիւ եօթներորդ օրը զայն գտաւ, եւ չկրնալով համոզել, իր ձեռքով ծառի մը ներքեւ զաւակը խողխողեց (9)։ Դասիոս թաղեց նոյն տեղ Ս. Թէոդորոսի մարմինը, եւ անոր հսկեց Աղուիթայի հետ, մինչեւ որ քրիստոնէութեան հռչակուելէն ետքը վրան մատուռ մը շինուեցաւ, որուն գաւիթին մէջ թաղուեցան յետոյ Դասիոս եւ Աղուիթա։ Մատուռին քով շինուեցաւ ժամանակին Գորոփու Ս. Թէոդորոս վանքը, որ այժմ ճանչուած է Սըրըքլը Ս. Թորոս անունով, Դերջանի Դըւնիկ գիւղին մօտերը, ուր կը ցուցուին տակաւին երեք գերեզմանները, եւ ձող մըն ալ իբր մասունք կը պատուուի՝ սրբոյն նահատակութեան ծառին իբր յիշատակ։ Եղելութեան թուականը մերձաւորաբար պէտք է դնել 288 Մայիս 11-ին։